Nieuw seizoen van 'Historisch Bewijs' bij AVROTROS

donderdag 25 augustus 2022
Foto: AVROTROS - © Elvin Boer 2020

Het is halverwege de 20ste eeuw als er middenin de koude oorlog een ruimtewedloop plaatsvindt tussen de Russen en de Amerikanen. Het lukt de Amerikanen uiteindelijk op 16 juli 1969 als eerste om voet op de maan te zetten.

Nixon schenkt aan staatshoofden een stukje tastbaar bewijs van hun superioriteit: maanstenen. Ook koningin Juliana krijgt dit cadeau. Maar zijn de maanstenen, die in het Rijksmuseum Boerhaave te Leiden liggen, daadwerkelijk door Neil Armstrong meegenomen tijdens de Apollo 11-missie?


In een nieuw seizoen van 'Historisch Bewijs' gaat een team van experts op zoek naar het antwoord op deze vraag. Andere relieken waar zij onderzoek naar doen zijn de vlag van Willem Barentsz (Rijksmuseum), de Willemsorde van Van Speijk (Marine Museum), de blinddoek van Judith van Dorth (Rijksmuseum) en het zwaard van Grutte Pier (Fries Museum). Waren zij stille getuigen van een cruciaal moment in de geschiedenis? En welk verhaal vertellen deze relieken?

Het team dat de geschiedenis met deze onderzoeken laat herleven bestaat wederom uit Martine Gosselink, historicus en directeur van het Mauritshuis, Robert van Langh, hoofd Conservation & Science van het Rijksmuseum en Stephanie Archangel, conservator Geschiedenis bij het Rijksmuseum.

Innovatief onderzoek
In het programma wordt natuurwetenschappelijk en materiaaltechnisch onderzoek gecombineerd met historisch archief- en bronnenonderzoek. Ook in deze tweede reeks wordt alles uit de kast gehaald om zo dicht mogelijk bij de historische gebeurtenissen te komen; van het nabootsen van grootse explosies tot microscopisch stof- en kleuronderzoek. Robert van Langh: 'We werken weer met heel veel mensen en instanties samen. Dat maakt de verhalen rijk en biedt nieuwe en verfrissende inzichten. Zo ga ik voor het onderzoek naar de exacte samenstelling van maanstenen naar de Universiteit van Manchester en voor het onderzoek naar de Militaire Willems-Orde van Jan Van Speijk bootsen experts van het NFI en Defensie de explosie op zijn schip na.'

Historisch belang
De onderzoeken naar de herkomst van de objecten is tevens een ontdekkingsreis door de geschiedenis, een unieke kans om de verhalen van toen opnieuw te vertellen. Martine Gosselink: 'Of het object nu achteraf gecreëerd is of wel echt onderdeel was van de geschiedenis: het hele verhaal om het object heen, maakt het tot een reliek. Dankzij het zwaard van Grutte Pier bijvoorbeeld, krijgen wij nu de kans om in een minder bekende maar wel belangrijke periode in de Nederlandse geschiedenis te duiken en de betekenis van Grutte Pier in Friesland toen en nu te duiden. Dat alleen al is ontzettend waardevol.'

Archiefonderzoek op locatie
Het team blijft niet alleen in Nederland, maar reist ook af naar het Noorse Tromsø om te onderzoeken of de vlagfragmenten in het Polar Museum tot dezelfde vlag behoren als de vlagfragmenten in het Rijksmuseum, en of het dan om de vlag gaat die op het schip van Willem Barentsz wapperde. Stephanie Archangel: 'Daar in de ijzige kou, vlakbij Nova Zembla, archiefonderzoek te mogen doen, geeft een andere dimensie aan het verhaal. Door te zien en te voelen onder welke barre omstandigheden Barentz en zijn bemanning 10 maanden moesten overleven; dat geeft een hele andere lading aan alle feiten en cijfers in de stukken die ik in het archief doorspit.'

Wetenschappelijke erkenning
Is één van de drie boekenkisten van Het Rijksmuseum, Museum Prinsenhof Delft en Slot Loevestein aan te merken als de werkelijke kist waarin rechtsgeleerde Hugo de Groot in 1621 zijn eeuwige gevangenisstraf in Slot Loevestein wist te ontsnappen? Deze vraag stond centraal in een van de afleveringen van Historisch Bewijs die vorig jaar bij AVROTROS werd uitgezonden. De innovatieve manier van onderzoek doen waarbij diverse technieken worden gecombineerd leverde het Centrum Wiskunde en Informatica, de Universiteit van Amsterdam, het Rijksmuseum en de Universiteit Leiden de NWO Team Science Award 2021 op. Zij werkten samen om met nooit eerder gebruikte technieken de herkomst van de drie potentiële boekenkisten van Hugo de Groot vast te stellen.

'Historisch Bewijs', vanaf 26 augustus om 22.10 uur bij AVROTROS op NPO 2.


DOSSIER: Najaar 2022: alle plannen, alle zenders! (NL)

volledig dossier

TVvisie Extra



Onze apps

Download onze app op de Google Play Store Download onze app in de App Store

Meest recente

Multimedia SPOTLIGHT

Kijktip van de dag

'The Good Doctor' met Freddie Highmore

Shaun ergert zich aan het impulsieve gedrag van Charlie en zij weigert toe te geven dat ze iets fout heeft gedaan. Lim en Glassman geven hem bovendien tegenstrijdig advies over hoe hij Charlie moet aanpakken. Morgan twijfelt over wie ze moet aanwijzen als voogd voor baby Eden voor het geval er iets met haar zou gebeuren. Park, Dominick en Jerome behandelen een man wiens hand vast is komen te zitten in een vleesmolen. Asher maakt kennis met de familie van Jerome.

'The Good Doctor', om 22.40 uur op VTM.

Dossiers

NU en STRAKS op tv

volledige TVgids
  • 08:30
    Dodo
    06:00
    Olly Wannabe's comedy club
  • 06:00
    Radio2 op VRT Canvas: Goeiemorgen Morgen!
    08:00
    Radio2: Weekwatchers
  • 08:25
    Mush Mush en de Zwammetjes
    05:00
    Geen uitzending
  • 08:20
    VLOGLAB Crazy #Stories
    01:30
    NYPD Blue
  • 08:00
    Geen uitzending
    02:00
    Wordt aangekondigd
  • 08:00
    Geen uitzending
    02:00
    Wordt aangekondigd
  • 07:00
    Willy
    02:00
    Wordt aangekondigd
  • 02:05
    Geen uitzending
    11:10
    Achter gesloten deuren
  • 06:00
    Joe
    01:15
    SOS Piet
  • 06:00
    TEAM OCHTEND
    01:25
    Oep z'n bakkes
  • 08:10
    This Is Us
    01:40
    Neighbours: A New Chapter
  • 08:15
    Lethal Weapon
    02:50
    Forged in Fire
  • 07:55
    MasterChef UK
    01:35
    Botched
  • 08:00
    Fear Thy Neighbor
    01:05
    Castle
  • 06:00
    Herhalingslus
    11:00
    Trends Talk
  • 08:24
    De ambachter
    05:55
    Sixties To Six
  • 08:30
    Nuances
    01:00
    Soep!
  • 07:50
    Murdoch Mysteries
    01:35
    Darby and Joan
  • 08:10
    Below Deck Sailing Yacht
    01:15
    Snowfall
  • 08:30
    NOS Journaal
    01:15
    NOS Journaal met gebarentaal
  • 08:00
    BinnensteBuiten
    02:10
    De Nachtzoen
  • 08:20
    Mike de Ridder
    01:15
    First Dates