'NCRV Dokument' : opgroeien bij de Bhagwan
In haar zeer persoonlijke documentaire Communekind confronteert Maroesja Perizonius haar moeder met de keuzes die zij maakte en de verstrekkende gevolgen daarvan.
A
ls 6-jarige kleuter treedt Maroesja Perizonius toe tot de Bhagwan-beweging. Moeder Lietje hijst zich in de rode kleren en vertrekt met dochtertje Maroesja naar de commune in de Indiase stad Poona. Hier krijgen ze allebei een andere naam. Voortaan gaat Maroesja als Ma Prem Chandra, oftewel Maan van Liefde, door het leven. Als zij twaalf jaar oud is, vertrekt ze naar de kindercommune in Engeland. Lietje besluit de opvoeding volledig uit handen te geven. Bhagwan had tenslotte zelf gezegd: "Kinderen opvoeden in gezinnen, is ze een beperkte geest geven. In communes zullen ze rijker zijn, omdat ze meer te vergaren hebben". Maar in Engeland krijgen de kinderen slechts een uur per week les. Dagenlang werkt Maroesja in de huishouding. Diep in haar hart wil Maroesja net zo gewoon zijn als alle andere kinderen. Geen rode kleren meer aan, maar een spijkerbroek. Ze wil haar moeder graag vertellen hoe ze zich voelt, maar haar brieven worden gecensureerd
In de commune in Amsterdam worden moeder en dochter weer met elkaar verenigd. De gemeenschap hier is een experimenteergebied, een laboratorium. Traditionele relaties tussen man en vrouw behoren tot het verleden, er is een losse seksuele moraal. Tussen volwassenen onderling én tussen volwassen en kinderen. Terwijl Lietje verder op zoek gaat naar haar eigen spiritualiteit, probeert Maroesja zich op eigen kracht staande houden in de commune. Als Lietje haar in bed aantreft met een van de volwassen mannen, worden haar ogen eindelijk geopend.
In de jaren zeventig van de vorige eeuw ontstond in de Indiase stad Poona de Bhagwan-beweging. Op het hoogtepunt waren er wereldwijd meer dan 200.000 aanhangers, vooral hoogopgeleide mannen en vrouwen. De volgelingen, sanyassins, van goeroe Bhagwan Shree Rajneesh kleedden zich in het rood, kregen een andere naam en droegen een ketting met de beeltenis van hun leermeester, de mala. De grootste communes bevonden zich in Poona en in de Amerikaanse staat Oregon. In de commune in Amsterdam woonden honderden sanyassins.
Communekind werd eerder uitgezonden in december 2004. Voor haar veelgeprezen documentaire ontving Perizonius tijdens het Nederlands Film Festival 2005 de Prijs van de Stad Utrecht voor het beste debuut. Op 25 april verschijnt bij uitgeverij Nieuw Amsterdam het boek De droom van mijn moeder dat zij schreef over het Bhagwan-verleden van haar en haar moeder. Op www.dokument.nl is een fragment te lezen van De droom van mijn moeder.
'Document', maandag 8 mei om 23.00 uur op Nederland 1.
