'Leven na de Dictatuur': Syrische regisseur waarschuwt Nederland
Tien jaar na zijn vlucht uit Syrië onderzoekt regisseur Thaeer Muhreez in de tweedelige documentaire Leven na de dictatuur wat vrijheid werkelijk betekent.
De film laat zien hoe hij en zijn vriend Jamil Makhoul proberen te leven met de mentale erfenis van een dictatuur en hoe Muhreez met zorg kijkt naar het groeiende verlangen in Nederland naar autoritair leiderschap.
Van overlevingsstand naar vrijheid
In 2015 vluchtte Muhreez uit Syrië, samen met zijn vriend en collega-filmmaker Jamil Makhoul. Ze legden hun tocht en hun gedachten vast met de camera. Tien jaar later blikt Muhreez terug op de fysieke én mentale reis die volgde. 'Ik ben opgegroeid met het idee dat hardop denken een zonde is', zegt hij. 'Pas in Nederland begreep ik wat vrijheid betekent en hoe moeilijk het is om die vrijheid echt te voelen.'
In de film wordt zichtbaar hoe diep de angst en zelfcensuur zitten bij mensen die opgroeiden onder een dictatuur. Muhreez vertelt hoe hij eigen beslissingen kan nemen zonder een geheime dienst die over je oordeelt. 'Met hulp van een psycholoog ontdekte ik hoe de dictator nog steeds in mij zat. Toen ik dat besefte, voelde het alsof ik ontwaakte uit een droom.'
Waarschuwing aan Nederland
Nu Muhreez gewend is geraakt aan de Nederlandse democratie, kijkt hij met verbazing én zorg naar de politieke ontwikkelingen hier. 'Ik zie mensen verlangen naar een sterke leider die ‘orde op zaken stelt’. Ze beseffen niet wat dat betekent: je levert een deel van je vrijheid in, stap voor stap.'
Producent Margriet Jansen: 'Ik dacht altijd dat vrijheid vanzelfsprekend omarmd zou worden door nieuwkomers. Maar Thaeer leerde mij dat vrijheid ook angstig kan zijn. Jarenlang leef je in een systeem waarin anderen bepalen wat goed is. Dan is het moeilijk om plots zelf keuzes te maken.'
Over de documentaire
In 'Leven na de Dictatuur' confronteert Thaeer Muhreez zichzelf én de kijker met een ongemakkelijke vraag: kun je echt ontsnappen aan de dictatuur in je hoofd? De film toont zijn persoonlijke zoektocht en zijn vriendschap met Jamil, die op zijn beurt moeite heeft om zijn plek te vinden in Nederland. Hun gesprekken raken aan thema’s van verlies, identiteit en vrijheid.
'Leven na de Dictatuur', zondag 14 en 21 december om 16.25 uur bij de NTR op NPO 2.
