Exact 30 jaar na Val van Srebrenica is EO-tweeluik 'Terug met Dutchbat' te zien
Dertig jaar na de val van Srebrenica keren vijf Dutchbat III-veteranen terug naar de plek waar hun leven voorgoed veranderde. In de tweedelige EO-documentaire 'Terug met Dutchbat' maken zij een indringende reis naar Srebrenica, waar zij in 1995 niet bij machte waren iets te doen aan de genocide die plaatsvond.
Op een plek getekend door trauma en verlies zoekt ieder van hen een manier om vrede te sluiten met het verleden.
In juli 1995 werden in en rond Srebrenica meer dan achtduizend moslimmannen en -jongens vermoord door Servische troepen. De Nederlandse militairen van Dutchbat III hadden niet de mensen en middelen om dit drama te voorkomen. Ze waren op een onmogelijke missie gestuurd. Deze grootste genocide in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog liet diepe littekens achter – ook bij hen die waren uitgezonden om vrede te brengen. In 'Terug met Dutchbat' keren vijf veteranen terug, samen met hun partner of kind. Ze bezoeken oude posten, spreken met overlevenden en ontmoeten de ‘Moeders van Srebrenica’, die hun mannen en zonen verloren.
Begrip en verbinding
Onder de veteranen zijn Bianca en haar dochter Bo. Bianca was chauffeur bij Dutchbat III en worstelde jarenlang met de gevolgen van haar uitzending. Bo merkte die vooral thuis: een vaak boze en soms afwezige moeder. Nu, dertig jaar later, keren ze samen terug naar de bron van dat verdriet. Op de plekken waar het trauma begon, ontstaat ruimte voor begrip en verbinding. 'Het is niet het einde, maar het begin van een proces', beseft Bo.
Ook veteraan Jos is terug, samen met zijn vrouw. Tijdens de missie gaf hij les aan kinderen en startte hij een uitwisselingsproject met tekeningen tussen Nederlandse en Bosnische kinderen. Nu brengt hij de tekeningen terug, als symbolisch gebaar om het verleden af te sluiten. De tekeningen, vol soldaten, tonen hoe kinderen de situatie zagen. De ontmoeting met de inmiddels volwassen tekenaars maakt diepe indruk.
Moeders van Srebrenica
Een indringend onderdeel van de reis zijn de ontmoetingen met de 'Moeders van Srebrenica' – vrouwen die hun mannen en zonen verloren tijdens de genocide. Voor de veteranen is het aangaan van het gesprek met deze vrouwen confronterend en kwetsbaar.
Nederlands Veteraneninstituut
De reis die centraal staat in 'Terug met Dutchbat' is onderdeel van een terugkeerprogramma van het Nederlands Veteraneninstituut. Deze organisatie ondersteunt veteranen bij het verwerken van hun ervaringen en organiseert terugkeerreizen naar Bosnië voor Dutchbat III-veteranen, om ruimte te bieden voor reflectie, ontmoeting en herstel.
'Terug met Dutchbat' is gemaakt in samenwerking met het Nederlands Veteraneninstituut en is op vrijdag 11 en 18 juli om 22.10 uur te zien op NPO 2.
