'Andere Tijden' over de Palestijnen van de Vlaardingse margarinefabriek Romi

zondag 10 november 2024

De oorlog in Gaza blijft het dagelijkse nieuws beheersen. Voor 'Andere Tijden' reden om in een uniek stukje Palestijnse geschiedenis in Nederland te duiken.

Een groep van vijftig gastarbeiders komt in 1963 naar Vlaardingen om er tijdelijk te gaan werken in de margarinefabriek Romi. Ze zijn allemaal afkomstig uit Nablus, op de Westelijke Jordaanoever. Wanneer in 1967 de Zesdaagse Oorlog uitbreekt en hun land bezet wordt door Israël, kunnen ze niet meer terug naar huis. Noodgedwongen halen de werknemers hun gezinnen over naar Nederland. Zo ontstaat er een Palestijnse gemeenschap in de haringstad aan de Nieuwe Maas.


In een lange aflevering van  het NTR-geschiedenisprogramma 'Andere Tijden' (45 min), maandag 11 november om 22.20 uur te zien op NPO 2, kijken tweede generatie Palestijnen terug op hun jeugd in Vlaardingen. Hoe was het om als Palestijn in Nederland op te groeien? De kinderen gaan naar school in Vlaardingen, spelen bij Hollandse vriendjes en kijken naar Q & Q en Toppop. In de klas merken ze dat Nederland volledig achter Israël staat.

Terrorist
'Op school noemden ze me lacherig een terrorist. Maar ja, dat is geen big deal', vertelt Arjan El Fassed. 'Op school werd ik PLO genoemd', vertelt Finan Ghazal. 'En dat was dan door de leraar.' Maar als ze thuiskomen, zitten hun ouders gestrest aan de radioknoppen te draaien om via wereldzenders te kunnen horen wat er in hun vaderland gebeurt.

Vakantie tussen checkpoints en prikkeldraad
De kinderen groeien op in twee werelden. Als het even kan, bezoeken ze in de zomervakanties hun familie op de Westoever, een hele onderneming tussen checkpoints en prikkeldraad. Daar ervaren ze aan den lijve de gevolgen van de Israëlische bezetting. 'Mijn klasgenoten gingen kamperen in Frankrijk, dat vonden ze heel avontuurlijk. Nou, mij krijg je niet zo gek', vertelt Maha de Kok die, voordat ze naar Nederland kwam, opgroeide in een Palestijns vluchtelingenkamp.

Steen door de ruit
Een aantal Vlaardingse gemeenteraadsleden reist in 1988 af naar de Westelijke Jordaanoever. Ze willen met eigen ogen zien waar hun Palestijnse stadgenoten mee te maken hebben. Ze vallen met hun neus in de boter, want op dat moment is de Intifada, de Palestijnse volksopstand tegen de Israëlische bezetting, volop gaande. SP-raadslid Remi Poppe is een van hen. Met een cassetterecorder neemt hij zijn ervaringen tijdens die reis op. Van ziekenhuisbezoeken aan gewonde Palestijnse kinderen tot aan demonstraties die uit de hand lopen. Ook als er een steen door de ruit van hun bus vliegt en iedereen op de grond duikt, zet Poppe zijn recorder aan. In de uitzending hoort hij de opnames voor het eerst weer terug.

Intifada
In datzelfde jaar doet de jonge Vlaardinger Kefah Allush voor de VPRO-radio verslag van de Intifada. Hij bezoekt de Westelijke Jordaanoever en zijn familie in Nablus. 'Het was hartstikke heftig. In die reportage hoor je aan mijn ademhaling en hoe ik praat hoe gespannen de sfeer was.' Nu, ruim dertig jaar later, is het zijn generatie die, net als hun ouders toen, machteloos en gefrustreerd het nieuws uit Palestina volgt. Allush, nu televisiepresentator: 'Ik zou zo weer een vergelijkbare reportage kunnen maken; er is eigenlijk niks veranderd.'

Sloop
Op dit moment wordt de Romi-fabriek aan de haven in Vlaardingen gesloopt. Daarmee verdwijnt niet alleen een deel industrieel erfgoed, maar ook een stuk Palestijnse geschiedenis in Nederland.

Samenstelling en regie: Tom Kleijn
Redactie en research: Doris Janssen en Hasan Evrengün

'Andere Tijden Special: De Palestijnen van de margarinefabriek', maandag 11 november om 22.20 uur bij de NTR op NPO 2.


TVvisie Extra



Onze apps

Download onze app op de Google Play Store Download onze app in de App Store

Meest recente

Multimedia SPOTLIGHT

Kijktip van de dag

'Liefde Voor Muziek' - Hooverphonic (VTM)

Het is deze keer de beurt aan Hooverphonic. Alex, Raymond en zangeres Geike zijn samen in Montpellier om het dertigjarig bestaan van de band te vieren. Ze blikken terug op hun carrière en op de terugkeer van zangeres Geike. Bekende hits als 'Amalfi', 'Mad About You' en 'The Night Before' worden door de andere artiesten in een nieuw jasje gestoken.

'Liefde Voor Muziek', om 20.40 uur op VTM.

Dossiers

NU en STRAKS op tv

volledige TVgids
  • 00:45
    Journaallus
    08:00
    Bernie
  • 22:39
    Nachtlus
    06:00
    Radio2 op VRT Canvas: Goeiemorgen Morgen!
  • 21:00
    Geen uitzending
    07:25
    Samson en Marie
  • 01:10
    Geen uitzending
    07:40
    Echte Verhalen: De Buurtpolitie
  • 03:30
    Geen uitzending
    10:00
    MasterChef Australië
  • 02:25
    Geen uitzending
    06:00
    Qmusic
  • 01:10
    Geen uitzending
    07:00
    Willy
  • 02:05
    Geen uitzending
    11:15
    Sturm der Liebe
  • 01:45
    Geen uitzending
    06:00
    Joe
  • 02:45
    Geen uitzending
    06:00
    TEAM OCHTEND
  • 02:30
    Geen uitzending
    07:45
    New Girl
  • 01:55
    Geen uitzending
    08:00
    Two and a Half Men
  • 03:30
    Geen uitzending
    08:00
    Pasta & Risotto
  • 01:30
    Geen uitzending
    07:50
    Without a Trace
  • 00:35
    Herhalingslus
    08:00
    Wijzer Wonen
  • 03:30
    Aan de wand
    05:55
    Sixties To Six
  • 03:25
    Sarah's Sweet Table
  • 03:25
    Don't Forget the Driver
  • 03:35
    Law & Order: Special Victims Unit
    07:15
    Real Girlfriends in Paris
  • 03:20
    NOS Journaal
    08:10
    Goedemorgen Nederland
  • 03:30
    Nieuwsuur
    07:15
    Tijd voor Max
  • 03:05
    Eva
    07:55
    De boterhamshow