Zaterdag in 'Nachtwacht': 'Onze politici zijn machteloze figuranten'
Drie gasten. Een uitdagende stelling over een belangwekkende kwestie. En Jan Leyers. Met die ingrediënten probeert 'Nachtwacht' klaarheid te scheppen en uitwegen te vinden temidden van de stortvloed aan problemen en opinies die we vandaag over ons heen krijgen.
In deze aflevering gaat het over de vraag of politici van vandaag eigenlijk nog de macht hebben om iets fundamenteel te veranderen in ons sociaal-economisch bestel.
Voor filosoof Thomas Decreus is politiek vandaag weinig meer dan een show waarmee politici ons doen geloven dat ze wat kunnen veranderen. De echte macht zit bij internationale bedrijven, instellingen en verdragen. Daardoor worden politici steeds meer acteurs die in de media een spektakel opvoeren, doen alsof ze ons vertegenwoordigen, en op onze emoties spelen. 'De nieuwe politicus is een Trumpist.' Decreus gaat in debat met politicoloog Carl Devos en Jolien Paeleman van Extinction Rebellion.
Geen macht en geen inspraak
Volgens filosoof Thomas Decreus, auteur van 'De spektakeldemocratie' en journalist bij De Wereld Morgen, zit de reële macht vandaag niet bij de politici, maar bij internationale instellingen die we nauwelijks controleren, bij multinationals die boven elke regering staan, bij vrijhandelsverdragen die de macht van de verkozen politici beknotten en bij de internationale markten die elk afwijkend beleid afstraffen. Daarom is de inspraak van de burgers ook nep: de uitslag van verkiezingen verandert nauwelijks iets aan het gevoerde beleid.
Conflict en spektakel
Om de illusie van de democratie in stand te houden, wordt in de media een spektakel opgevoerd. Politici en media kunnen niet zonder mekaar: de media zijn het theater en bepalen het format, de politici zijn de acteurs. En omdat de media om commerciële redenen steeds meer op onze emoties spelen, doen ook de politici dat. Sinds de komst van de sociale media is de nadruk op conflict en sensatie nog veel groter geworden. In zo’n omgeving gedijt een nieuw soort politicus: de Trumpist. Een echte ideologie heeft zo’n politicus nauwelijks, hij waait liever met de wind mee om zijn populariteit te vergroten. Bij de Trumpist draait alles rond stijl: rauwe emoties in plaats van argumenten, provocaties in plaats van dialoog.
Alternatieven
En aan die logica valt niet meer te ontsnappen, zegt Decreus. Wie aan politiek doet, moet de medialogica volgen. Wie met de Trumpisten wil concurreren, moet zich tot hun niveau verlagen. De ouderwetse staatsman maakt geen kans meer. Het enige alternatief dat we hebben is buiten de politiek en buiten het spektakel te gaan staan. Dat doen volgens Decreus de nieuwe burgerbewegingen, zoals Occupy en de gele hesjes. Zij weigeren het spel mee te spelen, en kunnen daarom de basis vormen voor een nieuwe vorm van democratie.
Decreus gaat in debat met politicoloog Carl Devos en met Jolien Paeleman van de radicale klimaatbeweging Extinction Rebellion.
'Nachtwacht', zaterdag 23 mei om 22.35 uur op Canvas en canvas.be.
https://www.vrt.be/vrtnu/kanalen/canvas/
canvastv
canvas_tv
Meer artikels over Canvas
