'The Planets' vanaf zondag nieuw op Canvas - VIDEO

Hij wordt wel eens de David Attenborough van de ruimte genoemd, Brian Cox. En dat heeft zowel te maken met zijn autoriteit in zijn vakgebied als met het aanstekelijk enthousiasme waarmee hij dat op televisie aan de man brengt.

In de gloednieuwe vijfdelige BBC-reeks 'The Planets' vertelt Cox - presentator, professor en voormalig popmuzikant - het verhaal van ons zonnestelsel.  En wat voor een verhaal! Drama, verrassende wendingen en kosmisch geweld. Met veel vuur verteld en op spectaculaire manier in beeld gebracht met baanbrekende visuele effecten, gebaseerd op de laatste wetenschappelijke bevindingen en de meest recente informatie van allerhande ruimtemissies.

[video]

Kuifje in space
Brian Cox is deeltjesfysicus en geeft les aan de universiteit van Manchester. Hij werkt ook mee aan experimenten met de deeltjesversneller van het CERN in Genève. In een vorig leven was hij toetsenist bij de behoorlijk succesvolle band D:Ream. Maar wij kennen hem vooral als de kwikzilveren, Kuifjesachtige presentator van programma’s over wetenschap en astronomie. Canvas zond eerder onder meer zijn reeksen 'The Forces of Nature' en 'Wonders of the Solar System' uit.

'De laatste tien jaar hebben ruimtemissies ons heel wat nieuwe dingen geleerd', zegt Cox. 'We dachten vroeger dat ons zonnestelsel een standaard systeem was zoals er duizenden andere zijn, maar ondertussen hebben we ontdekt dat dat helemaal niet zo is. Er zijn factoren die ertoe geleid hebben dat ons zonnestelsel zich op een unieke manier heeft ontwikkeld in de voorbije 4.6 miljard jaar. En dat beginnen we nu pas echt goed te begrijpen.'

Zo blijkt dat we van geluk mogen spreken dat de Aarde sowieso (nog) bestaat. Brian Cox: 'Het zogenaamde 'Grand Tack Model' is een nieuwe theorie die ervan uitgaat dat de grote planeet Jupiter miljoenen jaar lang alle ruimtemateriaal om zich heen vernietigde terwijl hij zich meer en meer naar de zon toe bewoog. Maar gelukkig werd hij door de zwaartekracht van Saturnus in toom gehouden vooraleer hij ons kon bereiken.'

Een geluk bij een ongeluk
Dat er leven is op Aarde, is ook een kwestie van geluk. Vraag dat maar aan Mercurius, Venus en Mars. Die hadden op een bepaald moment dezelfde kansen als de Aarde om bewoonbare planeten te worden, maar vandaag is Mercurius een verschroeide, dorre planeet, Venus een op hol geslagen broeikas met een verschroeiende atmosfeer, en Mars een bevroren woestijn.

Brian Cox vertelt het allemaal alsof hij er zelf bij was. En we geloven hem dus ook wanneer hij zegt dat ons geluk niet zal blijven duren. In de laatste fase van haar bestaan zal de zon door kernfysische fenomenen enorm in omvang toenemen en veranderen in een 'rode reus', die Mercurius en Venus zal opslokken. De Aarde zal misschien nog net ontkomen, maar de temperatuur zal zodanig toenemen dat het leven er onmogelijk wordt. Een geluk bij een ongeluk: dat zal nog een kleine 5 miljard jaar duren. Als we het ondertussen zelf niet om zeep hebben geholpen.

Om ons dat allemaal heel duidelijk te maken, illustreert Brian Cox zijn verhaal met adembenemende, maar soms ook apocalyptische beelden. Al vinden we hem ook geregeld terug op vulkanen en woestijnen en in bossen en boten om zijn punt te maken.

Aflevering 1 - A moment in the sun: the terrestrial planets
In deze eerste aflevering leren we meer over het ontstaan van Mercurius, Venus, de Aarde en Mars. Het zijn planeten die al heel hun bestaan moeten optornen tegen de krachten in het zonnestelsel. Vandaag is Mercurius een verschroeide, dorre planeet, Venus een op hol geslagen broeikas met een verschroeiende atmosfeer, en Mars een bevroren woestijn. Alleen op Aarde is er leven. Hoe komt het dat de Aarde heeft kunnen gedijen en de andere planeten niet? Dankzij ruimtemissies kunnen we achterhalen op welk moment het lot van deze planeten werd vastgelegd.

'The Planets', vanaf zondag 8 september om 20.55 uur op Canvas.