Najaar Eén : nieuw 'Het Rechte Pad'
Het rechte pad is een reportagereeks over zes jongeren die de weg kwijt raakten in de woeligheid van hun jeugd. Waar ging het fout? Waarom ging het fout? En hoe krijgen ze hun leven weer op de sporen?
V
ragen die ze willen stellen. Aan elkaar. Aan hun begeleiders. En vooral aan zichzelf. Op een tocht te paard door het hooggebergte. Schuld en boete in de Andes. Samen op zoek naar het rechte pad. In Het rechte pad maken we kennis met zes jongeren van 18 (vier jongens en twee meisjes), die als minderjarige iets ernstigs mispeuterd hebben en daarom een groot deel van hun jeugd in instellingen doorbrachten. We volgen hen tien afleveringen op hun bezinningstocht te paard over de Andes, samen met vier begeleiders.
Van het slechte naar het rechte pad
De verhalen van de jongeren, hun twijfels, hun eventuele spijt en berouw, hun bereidwilligheid en tegelijk angst of moeilijkheid om te veranderen zijn de basisthema's van de reeks. Daarnaast zijn er de onvermijdelijke emotionele en fysieke conflicten tussen de jongeren onderling en met hun begeleiders. De reis zelf vormt de chronologische rode draad van de reeks. De jongeren werden geselecteerd kort na het verlaten van een instelling, bij de start van hun leven als ex-gedetineerde (al is het dan "maar" in een jeugdinstelling) in de maatschappij. Je zou de tocht over de Andes dan ook kunnen beschouwen als een eerste stap op Het Rechte Pad, wég van een mogelijke herval en dus wég van het pad dat naar de échte gevangenis leidt.
De precieze omstandigheden, feiten en details van een delict hoeven niet vermeld te worden. Waar het om gaat, is dat de aard, de ernst, de frequentie van een vergrijp aangegeven worden, al is het maar om voor de kijker een beter begrip of inzicht mogelijk te maken in het schuldgevoel, in de bereidheid tot en in de moeilijkheid van een reïntegratie. Wie de tocht tot een goed einde brengt, wordt bij thuiskomst geholpen om via een job of een opleiding zo snel mogelijk verdere stappen op het (echte) rechte pad te zetten. Als de jongeren alle zes de tocht tot een goed einde brengen, kost de hele onderneming hen niets. Want dan wordt de voorgeschoten basisinvestering in de reis niet teruggevraagd. Door het specifieke karakter van de deelnemers en door de fysieke omstandigheden van de tocht in et hooggebergte is Het Rechte Pad onvermijdelijk een soms harde, confronterende reeks. Maar door jonge delinquenten voor het eerst zelf uitgebreid aan het woord te laten – in dialoog met elkaar en met hun begeleiders – wil de reeks meer inzicht helpen krijgen in hun motieven en hun leefwereld. En misschien zelfs meer begrip voor hun achtergrond, maar daarom nog niet voor hun daden.
De dag voor hun vertrek naar Chili komen de jongeren en de begeleiders samen in de abdij van Affligem. Om er kennis met elkaar te maken en om de laatste afspraken te maken. Wat niemand gedacht had, is dat de conflicten daar al in zo'n hevigheid zouden losbarsten. En misschien is het wel goed dat er nog voor de groep in Zaventem op het vliegtuig stapt, duidelijke en harde lijnen getrokken worden. Want straks moeten de jongeren en hun begeleiders de Andes van Chili naar Argentinië doorkruisen. Te paard, 8 tot 10 uur per dag in het zadel, dwars door desolate landschappen en over duizelingwekkende bergkammen, tot 4500 meter hoog. Acht dagen lang zijn ze afgezonderd van alle beschaving, volledig op zichzelf teruggeworpen, enkel bespied door condors en poema's. De enige menselijke wezens die ze ontmoeten, zijn de douaniers halverwege. De gidsen op de bergtocht zijn Zuid-Amerikaanse cowboys, die de routes leerden kennen van hun vaders en grootvaders. Tijdens de eerste helft van de tocht wordt de groep met lastmuilezels begeleid door huasos, Chileense cowboys. Daarna nemen Argentijnse gaucho's hun taak over. Vooraleer de jongeren te paard de bergen in trekken, kamperen ze een paar dagen in Los Patos, een klein dorpje aan de voet van de Andes op een hoogte van 1.150 m. Ze leren er omgaan en communiceren met hun paard, dat hen op plaatsen zal brengen waar je zelfs te voet nauwelijks geraakt.
Na de derde overnachting in het tentenkamp beginnen de jongeren aan hun achtdaagse persoonlijke odyssee, op zoek naar zichzelf, naar de zin van straf en de betekenis van boete, altijd samen en even vaak alleen.
'Het rechte pad', vanaf dinsdag 5 september om 21.10 u. op Eén.
