'Koppen': er was eens... België/La Belgique

B

elgië splitsen! Een onafhankelijk Vlaanderen! Het zijn kreten die je tot voor kort alleen maar in radicale kringen hoorde, maar waar nu iedereen de mond van vol lijkt te hebben. Het ondenkbare is plots denkbaar geworden. 'Koppen' wilde weten wat de gemiddelde Vlaming en Waal van zo'n splitsing denken. Zien ze een splitsing mogelijk en vinden ze die wenselijk? En wat moet er dan met de koning gebeuren en met Brussel? En hebben ze eigenlijk al eens grondig nagedacht over de voor- en nadelen? 'Koppen' vroeg het de Belgen zelf. De cijfers én de mensen achter de cijfers. 

Mensen zoals Jean-Paul Vandenbosch en Lisette Raemaeckers. Hij Waal en zij Vlaamse. Ze wonen in Hasselt en zijn al bijna 40 jaar gelukkig getrouwd. Lisette:'De mentaliteit is veranderd, in 't begin was Frans spreken chique, nu passen we meer op, we worden vaker scheef bekeken. We hebben al 'Voeren' meegemaakt, maar zo erg als nu heb ik het nog nooit geweten.' Jean-Paul: 'Ik voel me soms een vreemdeling in eigen land. Splitsen heeft alleen maar nadelen, maar die zien de mensen niet. We zijn al maar een zakdoek groot, die ga je toch niet in twee scheuren?'

Dat een splitsing, van Brussel-Halle-Vilvoorde en van België, hét gesprekonderwerp is, merk je ook bij 'kapper Jo', de kapper van 'Koninklijk Verkenner' Herman Van Rompuy in de faciliteitengemeente Sint-Genesius-Rode. Er wordt druk gediscussieerd. Bertha: 'Die Van Rompuy is een sympathieke man. Maar gaat hij het kunnen oplossen? Als Reynders en Dehaene het al niet kunnen…' Gilbert: 'Als ze Brussel-Halle-Vilvoorde nog niet kunnen splitsen, hoe zouden ze dan België splitsen? En wat gaan we met de koning doen als België splitst? Het paleis in twee verdelen?' Pessimisme troef kortom. 

Valt België overigens wel te splitsen? Historicus en slimme mens Marc Reynebeau maakt in Koppen de oefening: 'De Vlaamse staat zal opnieuw moeten toetreden tot de EU, de NAVO, De Raad Van Europa. Brussel zal aan belang verliezen en Vlaanderen kent men niet. Het witloof is Brussels en de Antwerpse handjes komen nauwelijks buiten Antwerpen. Met 'die Walen' kan niet gepraat worden zegt men nu, maar als we splitsen zal er met diezelfde Walen nog veel meer moeten gepraat worden. Het zal lang duren en veel kosten.'

Het meisje van A.L.F. 

Anja Hermans praat zonder iets te verbloemen over haar gewelddadige verleden bij het Animal Liberation Front. Van idealiste tot terroriste en terug

'Waar zat ik in godsnaam met mijn verstand? Hoe is het zover kunnen komen? Ik had doden op mijn geweten kunnen hebben.' Anja Hermans (27) stichtte eind jaren negentig brand bij fastfoodrestaurants, vleesverwerkende bedrijven en bonthandelaars en dat allemaal in naam van het Animal Liberation Front (ALF). Ze heeft er een boek over geschreven, 'Kleine Vonk, Groot Vuur'. In haar eerste tv-interview, voor 'Koppen', verbloemt ze niks.  

Anja is een rebelse tiener. Ze spijbelt vaak, loopt op haar veertiende weg van huis en belandt in het anarchistische krakersmilieu. Nog voor er sprake is van het ALF, wordt ze 50 keer aangehouden door de politie. Haar wereldbeeld is bijzonder pessimistisch. 'Tijdens mijn puberteit dacht ik: de wereld staat in brand en niemand doet iets. Dat is geëindigd met de wereld staat in brand en ik zal er een schepke bovenop doen.' 

Door haar liefde voor dieren stuit ze op informatie over het ALF, een organisatie die zich verzet tegen elke vorm van dierenmishandeling. Wanneer Anja die info doorgeeft aan een oudere anarchist, moedigt die haar aan om actie te ondernemen. 'Het is niet zo dat ik alles verzonnen heb. Daar heb je een bijscholing voor nodig. - Was jij het brein? - Laat ons zeggen dat ik de uitvoerende macht was.' 

Wanneer Anja samen met haar vriend de auto van een onderzoeksrechter in brand steekt, wordt ze op heterdaad betrapt door de politie. 'Als ze me toen niet opgepakt hadden, weet ik niet waar het geëindigd zou zijn. We zouden het lijstje afgewerkt hebben. – Wie stond er op dat lijstje? – Alle onderzoeksrechters van Antwerpen.' Deze aanslag kan ze niet ontkennen, maar over de andere aanslagen houdt ze haar onschuld vol. 

Van haar eerste aanslag in 1998 tot aan het proces in 2002 zwijgt Anja Hermans tegen iedereen. Ook tegen vrienden en familie. In totaal zit ze 4 jaar in de gevangenis. Ze studeert nu voor opvoedster, zweert geweld af en heeft naar eigen zeggen geen banden meer met het ALF. 'Ik heb veel mensen pijn gedaan, er hadden doden kunnen vallen, dat blijft me achtervolgen.'

'Koppen', dinsdag 4 september 2007 om 21.10 uur op Eén.