Arnout Hauben gaat maandag op gesprek bij Marlene Dietrich

'Voor mij is Marlene Dietrich de meest intrigerende actrice ooit. Ze ruilde de glamour van Hollywood voor de modder van de Ardennen, om tijdens de Tweede Wereldoorlog Amerikaanse soldaten hoop te brengen — met haar stem, haar lef en haar présence', vertelt Arnout Hauben.
Marlene Dietrich wordt vertolkt door Ruth Becquart, generaal Patton door Gene Bervoets.
1944
Op kerstavond 1944 wacht Arnout Marlene Dietrich op in het hoofdkwartier van generaal Patton. Ze is net halsoverkop moeten vluchten uit Bastogne, waar ze aan het front een reeks optredens gaf voor Amerikaanse soldaten. De sfeer is gespannen: de Duitsers hebben net hun verrassingsaanval gelanceerd en Bastogne raakt volledig omsingeld.
Bij haar aankomst straalt Marlene een haast onweerstaanbare glamour uit. Soldaten, officieren én Patton zelf lijken betoverd door haar aanwezigheid. Ze lijkt volledig in controle — elegant, charmant, zelfs licht ongenaakbaar.
Maar Arnout kijkt verder dan het podium. In de schaduw van de kerstsfeer en het geweld vangt hij flarden op van iets anders: vermoeidheid, twijfel, en een stille verscheurdheid. Marlene is de dochter van een Pruisische officier, maar ook een uitgesproken tegenstander van Hitler. Haar Duits-Amerikaanse identiteit wringt, zeker hier aan de frontlijn. Tijdens het interview laat Marlene haar masker een beetje zakken. Achter de pose van de diva schuilt een vrouw die haar rol kent, maar ook haar grenzen voelt. Arnout ziet geen heldin van het scherm, maar een mens in oorlog — met de wereld, met zichzelf.
2025
Arnout trekt naar Hollywood waar hij op bezoek mag bij Nicolas von Sternberg, de zoon van regisseur Josef von Sternberg. Josef maakte van Marlene Dietrich een wereldster door haar de hoofdrol te geven in de film 'De Blauwe Engel'. En de twee konden het niet enkel professioneel goed met elkaar vinden. Arnout ontmoet er ook de kleinzoon van Marlene, David Riva. Hij maakte een documentaire en een boek over het oorlogsverleden van zijn grootmoeder. Net voor de oorlog deed Marlene afstand van haar Duitse Nationaliteit en werd ze Amerikaans staatsburger. In 1944 besloot ze om met het Amerikaanse leger naar het oorlogsfront te trekken, waar ze de soldaten al zingend en dansend een hart onder de riem stak. Haar zuster en haar moeder bleven al die tijd gewoon in Duitsland. Een Duitse die meestreed met de Amerikanen. Het moet voor Marlene een bijna onmogelijke evenwichtsoefening geweest zijn. David raakt nog steeds geëmotioneerd als hij erover vertelt.
Samen met Helen Patton, de kleindochter van generaal Patton, trekt Arnout naar Bois Jacques in Bastogne waar de Amerikaanse troepen wanhopig het Duitse leger trachtten te stoppen. De kleine schuttersputjes waarin de soldaten zich verschuilden, boden amper bescherming tegen de kogels en granaatinslagen. De soldaten hadden zich de kerstperiode helemaal anders voorgesteld. Helen vertelt hoe de soldaten dapper stand hielden en weigerden om zich over te geven. Haar grootvader, generaal Patton, slaagde er uiteindelijk in om de omsingelde soldaten te ontzetten en de Duitsers terug te dringen. Helen vertelt over de ‘free spirit’ die haar grootvader was. Het verbaast haar niets dat hij het goed kon vinden met Marlene Dietrich, die al even vrij in het leven stond.
Arnout trekt naar Berlijn waar hij nazi-jagers Serge en Beate Klarsfeld ontmoet. Na de oorlog spoorden zij gevluchte Duitse oorlogsmisdadigers op om ze alsnog voor het gerecht te brengen. Zij slaagden er onder meer in om gestapochef Klaus Barbie – de ‘Slachter van Lyon’ – achter de tralies te krijgen. Marlene onderhield een innige en langdurige vriendschap met Serge en Beate en schreef hen lange brieven die bewaard worden in het archief van het Berlijnse filmmuseum. Het laat nog maar eens zien dat Marlene met haar Duitse roots een unieke stem is geweest in de strijd tegen het nationaal socialisme. Een engagement dat ze ook na de oorlog dapper voortzette.
'Interview met de Geschiedenis', maandag 15 september om 20.45 uur op VRT 1.
https://www.vrt.be/vrtmax/
Meer artikels over VRT 1
Meer artikels over De chinezen