'Pointer' lanceert transmediaal project over geroofd Joods vastgoed in de Tweede Wereld

dinsdag 26 mei 2020

Datajournalistiek platform 'Pointer' (KRO-NCRV) lanceert een innovatief transmediaal project over de vastgoedboeken van de Duitse bezetter.

In de Tweede Wereldoorlog werden meer dan 7.000 Joodse panden en stukken grond onteigend en vervolgens door oorlogskopers buitgemaakt. In de zogenoemde 'Verkaufsbücher', die bewaard worden in het Nationaal archief, staan de transacties nauwkeurig beschreven. 'Pointer' onthult de komende weken de verhalen achter deze transacties. Waar in Nederland zijn deze huizen te vinden? Wat is er gebeurd met de huiseigenaren? En wat is de rol van gemeenten en notarissen geweest?


Het onteigenen van Joods vastgoed vormt een zwarte pagina uit de Nederlandse historie. Joodse Nederlanders moesten in 1941 vastgoed aanmelden bij de Niederländische Grundstücksverwaltung (NGV) zodat de bezetter precies kon zien welke panden eigendom waren van de Joodse gemeenschap. Terwijl Joodse burgers op transport werden gezet naar werk- of vernietigingskampen of ondergedoken zaten bij anderen, onteigende de NGV meer dan 7.000 panden en verkocht deze door aan onder andere louche ondernemers en vastgoedhandelaren.

De transacties werden beschreven in de 'Verkaufsbücher', een 18-deling administratief boekwerk. Het ligt bewaard in het Nationaal Archief in Den Haag. Sinds kort is alle informatie uit het boekwerk gedigitaliseerd en openbaar gemaakt. Reden genoeg voor Pointer om op zoek te gaan naar de verborgen verhalen achter deze data en deze relatief onbekende gebeurtenissen uit onze geschiedenis te onthullen.

Journalisten van 'Pointer' spraken met families van nabestaanden, deden archiefonderzoek en reconstrueerden verhalen van toen. Zo ontdekten ze dat notarissen meewerkten aan schimmige administraties, onderzochten of er compensatieregelingen worden aangeboden aan nabestaanden en vertellen ze de verhalen van mensen waarvan hun woning is onteigend uit onder meer Den Helder, Amsterdam en Breda.

René Sommer, eindredacteur van 'Pointer': 'We maken gebruik van de nieuwste digitale vertelvormen in dit project. Op een interactieve kaart kun je bijvoorbeeld als bezoeker zien of jouw woning in de Verkaufsbücher staat. Begin juni publiceren we een online reconstructie van de Joodse Houttuinen in Amsterdam waar veel woningen onteigend werden. Via een digitale wandeling ga je op zoek naar de verhalen van deze straat die inmiddels niet meer bestaat Daarnaast is er een speciale tv-uitzending op woensdag 27 mei, publiceren we diverse achtergrondartikelen en persoonlijke portretten op onze site en staat ons Instagram-kanaal vijf weken lang in het teken van ons onderzoek naar de vastgoedboeken met speciale content. Met onderzoeksplatform Follow the Money doen we daarnaast ook nog onderzoek naar de rol van Nederlandse notarissen bij de transacties die in de Verkaufsbücher staan.'

De uitzending van 'Pointer' over de vastgoedboeken is te zien op woensdag 27 mei om 21.05 uur bij KRO-NCRV op NPO 2.


TVvisie Extra



Onze apps

Download onze app op de Google Play Store Download onze app in de App Store

Meest recente

Multimedia SPOTLIGHT

Kijktip van de dag

'Lili en Marleen' (foto: VTM - © DPG Media 2019)

Rik heeft het moeilijk nu hij weet dat het huwelijk van Nieke niet zal doorgaan en hij bovendien nog 'bompa' zal worden. Zowel hij als moeder Lisa gaan op zoek naar de geschikte bruidegom en vader voor Niekes kind. Zotte Raymond, de keuze van Rik, wordt door Ida en Lisa gekeurd, maar te licht bevonden. Moeder Lisa daarentegen verrast het hele gezelschap met haar voorstel.

'Lili en Marleen', om 19.55 uur op VTM.

Dossiers

NU en STRAKS op tv

volledige TVgids
  • 23:55
    Sporza: Baloise Ladies Tour
    13:30
    Sporza: Ronde van Frankrijk 2025
  • 20:35
    Sporza: UEFA Euro 2025 Vrouwen
    08:00
    Zomerbeelden
  • 07:45
    Sisters
    08:00
    Sofia zapt terug
  • 15:20
    America's Funniest Home Videos
  • 12:55
    Familie Gillis: massa is kassa
    02:00
    Wordt aangekondigd
  • 00:25
    Superstore
    12:05
    Geen uitzending
  • 07:00
    Willy
    10:00
    Geen uitzending
  • 00:10
    Blind getrouwd: Australië
    14:00
    Wordt aangekondigd
  • 00:45
    SOS Piet
    06:00
    Wordt aangekondigd
  • 13:20
    Friends
    00:55
    Oep z'n bakkes
  • 04:57
    Geen uitzending
    01:25
    FBI
  • 12:55
    Forged in Fire
    01:55
    The Summit Australia
  • 01:25
    The Fear Clinic
    01:30
    Botched
  • 11:50
    Doomsday Mom: The Lori Vallow Story
    01:15
    Rizzoli & Isles
  • 10:00
    Herhalingslus
    13:33
    CEO van mijn leven
  • 23:48
    Roger
    00:50
    Publireportage
  • 22:00
    Snel, Makkelijk & Lekker
    01:05
    Veldvers
  • 06:30
    Death in Paradise
    01:10
    Around the World in 80 Days
  • 13:35
    Storage Wars
    01:30
    The Real Housewives of Beverly Hills
  • 23:10
    NOS Journaal Laat
    01:10
    NOS Journaal
  • 15:22
    Op de planken
    01:10
    Nieuwsuur
  • 01:50
    3 Op Reis
    14:00
    Wordt aangekondigd