'Kruispunt': IC-trauma in coronatijd

In de afgelopen periode hebben honderden coronapatiënten langdurig op de intensive care gelegen. Zonder familie, met onherkenbaar ingepakte zorgverleners, diep in slaap gebracht, omringd door piepende geluiden. Wat doet zo’n wekenlange opname met de geestelijke en lichamelijke weerbaarheid van een patiënt? In Kruispunt spreken we met voormalig IC-patiënten, zorgverleners en Diederik Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care. 

Gommers: 'De gevolgen kunnen heel groot zijn, zeker omdat veel patiënten langdurig op de buik hebben gelegen. In ergste geval hebben we mensen blijvend invalide gemaakt.'

Oud zeer
Een IC-opname is ontzettend ingrijpend, weet Marianne Brackel, voorzitter van patiëntenorganisatie IC Connect. Zelf lag ze op de IC ten gevolge van ernstige longbloedingen. 'Je leven verandert in een leven vóór en na de IC, voor zowel de patiënt als familie.'

Ook Andrea van der Zee worstelt sinds haar IC-opname in 2018 met zware klachten. Aan het begin van de corona-uitbraak in Nederland vluchtte ze met haar man Gert naar een huisje op de Veluwe, uit angst te worden besmet. 'Deze hele coronacrisis brengt weer veel oud zeer naar boven. Je ziet IC-beelden op tv en bent weer terug in de tijd.'

Verbetering
Al jaren wordt er onderzoek gedaan naar de gevolgen van een langdurige IC-opname. Pas in 2018 werd PICS officieel erkend in Nederland. Het syndroom is een verzameling van heel verschillende, ernstige klachten. Lichamelijk worden mensen vaak niet meer de oude, maar ook cognitief en psychisch gaat het niet goed met deze ex-IC-patiënten. In 2012 en 2015 maakte 'Kruispunt' hier al specials over, in deze bijzondere tijd is het tijd voor een update, want gelukkig is er ook veel verbeterd.

Op technisch vlak zijn er ontwikkelingen gaande. Zo doet Hans Vlake onderzoek naar de werking van de virtual reality-bril bij IC-trauma’s. 'Door patiënten, middels de bril, de IC-periode te laten herbeleven, lijken ze de zware periode sneller een plek te kunnen geven.'

Psycholoog en IC-verpleegkundige Margo van Mol is nauw betrokken bij onderzoek naar IC-trauma’s en richt zich vooral op het psychologische vlak. 'Ik ga onderzoek doen naar de psychische druk bij verplegend personeel, ik maak mij vooral zorgen om het OK-personeel. Zij sprongen tijdelijk in op de IC-afdeling en hebben onder grote druk moeten werken.' Stefan Ras en Mirjam Kok zijn IC-verpleegkundigen uit de frontline. Zij geven een inkijkje in hun dagelijks werk.

In deze nieuwe 'Kruispunt'-special aandacht voor de gevolgen van IC-opnames voor patiënten en familieleden.

'Kruispunt', maandag 18 mei om 22.50 uur bij KRO-NCRV op NPO 2.