Zaterdag in 'Nachtwacht': moeten we de volksjury afschaffen?

vrijdag 28 februari 2020

Drie gasten. Een uitdagende stelling over een belangwekkende kwestie. En Jan Leyers. Met die ingrediënten probeert 'Nachtwacht' klaarheid te scheppen en uitwegen te vinden temidden van de stortvloed aan problemen en opinies die we vandaag over ons heen krijgen.

In deze aflevering gaat het over zin en onzin van de volksjury en het assisenproces.


Onlangs het proces rond de euthanasie van Tine Nys, binnenkort dat over de aanslagen in Brussel: de volksjury staat in de schijnwerpers. Onvermijdelijk komt er kritiek: de N-VA wil de assisenprocessen zelfs afschaffen.

Slecht theater
Topadvocaat Paul Bekaert is akkoord. Voor hem is een assisenproces slecht theater. 'Advocaten pleiten voor de camera in plaats van voor het hof. Bij het publiek ontstaan kampen van believers en non-believers.' Soms worden zelfs bussen ingelegd voor ‘supporters’, alsof het om een voetbalwedstrijd gaat. Bekaert noemt de juryleden ook onomwonden pseudorechters: een jury die het dossier niet snapt, doet een uitspraak op basis van een wet die ze niet kent.

'Bij dat soort zaken komt er zo goed als geen recht aan te pas, integendeel', zegt Paul Bekaert.

'Ooit werd voor een vrouw die haar kind een kwartier lang verstikt had met een plastic zak, een gevangenisstraf van 26 jaar gevraagd. Jury en hof van assisen gaven haar 5 jaar voorwaardelijk.' De kans op onterechte uitspraken is volgens Bekaert veel groter bij een volksjury: hoe kan een jurylid na een proces dat een paar weken duurt, nog precies weten wat een getuige of expert op de eerste dag gezegd heeft?

Grondiger werk
Zijn collega Johan Platteau heeft in meer dan 80 assisenzaken gepleit, en hij verdedigt de volksjury passioneel: een assisenproces dwingt rechters en onderzoekers tot grondiger werk dan ze anders misschien zouden doen. Platteau is hard over sommige rechters in de correctionele rechtbanken, die de moordprocessen moeten overnemen als de volksjury verdwijnt. 'Ik verdenk er enkele van dat ze het dossier amper lezen.' De volksjury daarentegen doet de waarheid bovendrijven. Want in een assisenproces moeten alle getuigen zich komen tonen en staat ook de beschuldigde een week lang te kijk. Zo kan je veel beter inschatten wie de waarheid spreekt dan op basis van het verslag van een getuigenverhoor dat jaren geleden gebeurde.

'Ik heb het zelfs meegemaakt dat het openbaar ministerie bij het begin van een assisenproces een veroordeling vroeg, en op het einde de vrijspraak!' - Johan  Platteau

Platteau was de advocaat van dokter Gyselbrecht in de zaak van de Kasteelmoord, en hij is er vast van overtuigd dat zijn cliënt nooit zo zwaar gestraft zou zijn door een volksjury als nu door de correctionele rechters.

Helend proces
De derde gast aan tafel bij Jan Leyers spreekt vanuit een heel ander perspectief: dat van de slachtoffers. Justitieassistent Karen Deckers begeleidde voor het assisenhof van Tongeren al bij een twintigtal processen de slachtoffers. Zo stond ze de familie van Els Van Doren bij, het slachtoffer in de parachutemoord. Volgens haar vindt de familie het heel belangrijk dat ze tijdens het assisenproces alle puzzelstukjes van de zaak kunnen leren kennen, precies omdat alle getuigen, onderzoekers en experts opnieuw hun verhaal doen. Voor de correctionele rechtbank blijven ze vaak op hun honger zitten.

'Assisen werkt helend voor de slachtoffers. Ze voelen zich als persoon erkend', aldus Karen Deckers.

Maar een assisenproces is ook heel zwaar voor hen: 'Ze zitten een hele week of zelfs langer op hun assisen-bol, weg van de echte wereld. Ze kunnen dan ook heel diep vallen eenmaal het proces voorbij is.'

Is een assisenproces slecht theater of een garantie op gerechtigheid? Twee topadvocaten en een slachtofferbegeleidster kruisen de degens over de volksjury, in 'Nachtwacht'.

Jan Leyers leidt het gesprek in goede banen.

'Nachtwacht', zaterdag 29 februari om 22.15 uur op Canvas.


TVvisie Extra



Onze apps

Download onze app op de Google Play Store Download onze app in de App Store

Meest recente

Multimedia SPOTLIGHT

Kijktip van de dag

'Lili en Marleen' (foto: VTM - © DPG Media 2019)

Rik heeft het moeilijk nu hij weet dat het huwelijk van Nieke niet zal doorgaan en hij bovendien nog 'bompa' zal worden. Zowel hij als moeder Lisa gaan op zoek naar de geschikte bruidegom en vader voor Niekes kind. Zotte Raymond, de keuze van Rik, wordt door Ida en Lisa gekeurd, maar te licht bevonden. Moeder Lisa daarentegen verrast het hele gezelschap met haar voorstel.

'Lili en Marleen', om 19.55 uur op VTM.

Dossiers

NU en STRAKS op tv

volledige TVgids
  • 23:55
    Sporza: Baloise Ladies Tour
    13:30
    Sporza: Ronde van Frankrijk 2025
  • 20:35
    Sporza: UEFA Euro 2025 Vrouwen
    08:00
    Zomerbeelden
  • 07:45
    Sisters
    08:00
    Sofia zapt terug
  • 15:20
    America's Funniest Home Videos
  • 12:55
    Familie Gillis: massa is kassa
    02:00
    Wordt aangekondigd
  • 00:50
    The Goldbergs
    12:05
    Geen uitzending
  • 07:00
    Willy
    10:00
    Geen uitzending
  • 00:10
    Blind getrouwd: Australië
    14:00
    Wordt aangekondigd
  • 00:45
    SOS Piet
    06:00
    Wordt aangekondigd
  • 13:20
    Friends
    13:55
    De Zomerkeuken
  • 04:57
    Geen uitzending
    01:25
    FBI
  • 12:55
    Forged in Fire
    01:55
    The Summit Australia
  • 01:25
    The Fear Clinic
    01:30
    Botched
  • 11:50
    Doomsday Mom: The Lori Vallow Story
    01:15
    Rizzoli & Isles
  • 10:00
    Herhalingslus
    13:33
    CEO van mijn leven
  • 23:48
    Roger
    01:18
    Red de meubelen
  • 22:00
    Snel, Makkelijk & Lekker
    01:55
    Foodies & The City
  • 06:30
    Death in Paradise
    01:10
    Around the World in 80 Days
  • 13:35
    Storage Wars
    01:30
    The Real Housewives of Beverly Hills
  • 23:10
    NOS Journaal Laat
    01:10
    NOS Journaal
  • 15:22
    Op de planken
    01:10
    Nieuwsuur
  • 01:50
    3 Op Reis
    14:00
    Wordt aangekondigd