Femke Halsema zondag vijfde gast in 'VPRO Zomergasten'
Burgemeester Femke Halsema (Haarlem, 1966) is op 24 augustus de vijfde gast in 'VPRO Zomergasten'. Griet Op de Beeck interviewt Halsema over haar werk en leven.
In haar ideale televisieavond: onder andere een fragment uit komedie-dramafilm De Libi, waarin drie bevriende tieners alles op alles zetten om nachtclub Jimmy Woo in te komen. Ook zien we een fragment uit het interviewprogramma Nauwgezet en wanhopig. Programmamaker Wim Kayzer interviewt daarin schrijver en politicus Jorge Semprum die terugblikt op hoe hij zijn vriend Josef Frank, met wie hij samen in kamp Buchenwald zat, verraadde voor eigen politiek gewin. In het satirische tv-programma Promenade brengt de cast een ode aan misdaadverslaggever Peter R. de Vries, die omkwam na een aanslag op zijn leven. En we zien een jonge Margaret Thatcher, die als kersverse partijleider van de Britse Conservatieve Partij haar uitzinnige leden toespreekt.
Al meer dan dertig jaar staat Femke Halsema in het hart van het publieke leven. Ze was jarenlang de politiek leider van GroenLinks, schreef diverse boeken en was bijzonder hoogleraar 'politiek in de 21e eeuw'. In 2018 werd ze benoemd tot burgemeester van Amsterdam, de eerste vrouw in die functie.
Halsema valt op door haar uitgesproken (in de ogen van sommigen iets te activistische) stijl van besturen en haar principiële verdediging van het versterken van onze rechtsstaat. Ze wordt gezien als een bestuurder die niet terugschrikt voor maatschappelijk debat en principes openlijk verdedigt. Ze loodste Amsterdam door de corona periode heen, oogstte lof en kritiek met haar besluit om de Black Lives Matter-demonstratie op de Dam in 2020 niet voortijdig te beëindigen en vanwege haar handelen tijdens de Maccabi-rellen. Ze sprak als eerste grote Nederlandse bestuurder expliciete excuses uit voor het slavernijverleden van haar stad en voor het gedrag van de gemeente jegens de Joodse inwoners tijdens de Tweede Wereldoorlog. Vorig jaar werd ze gekozen tot beste lokale bestuurder van Nederland.
Femke Halsema over 'Zomergasten': 'Wat onvermijdelijk in mijn avond aan bod komt, is toch politiek, dat kan niet anders met mijn levensloop. Maar ik ben niet van plan het Nederlandse politieke debat eindeloos uit te melken. Ik wil breder terugblikken én vooruitkijken, op de idealen van leiderschap die me gevormd hebben, discussies over democratie en de schoonheid niet te vergeten. Ik hoop dat kijkers een gevoel van zachtheid en nieuwsgierigheid overhouden. Naar mensen, naar verschillen, naar wat mooi is in onze wereld.'
Halsema groeide op in een sociaaldemocratisch gezin in Enschede. Haar moeder was wethouder voor de PvdA, haar vader docent lichamelijke opvoeding. Na haar studie criminologie en rechtssociologie in Utrecht, werd ze politiek actief en al snel opgemerkt als talent. Ze stapte over van de PvdA naar GroenLinks en werd in 1998 Tweede Kamerlid, waar ze opviel als woordvoerder op asiel, justitie en binnenlandse zaken. In 2002, vlak na de moord op Pim Fortuyn, volgde ze Paul Rosenmöller op als lijsttrekker. Als partijleider ontwikkelde ze een uitgesproken vrijzinnig linkse koers. In 2010 ontving ze de prestigieuze Thorbeckeprijs voor politieke welsprekendheid. Diverse politiek analisten zien in haar op dat moment de beste premierskandidaat, maar toch besloot ze in 2011 de politiek te verlaten.
Na haar politieke carrière werd ze bijzonder hoogleraar aan zowel Tilburg University als Universiteit Utrecht, waar ze les gaf over politiek in de 21e eeuw en de invloed van technologie op onze democratie. Daarnaast profileerde ze zich als schrijver en maker. Zo werd ze columnist bij de Volkskrant en De Correspondent, maakte de documentaireserie Seks en de Zonde over vrouwen in de islamitische wereld, toerde met een theaterprogramma over de Nederlandse identiteit door het land en ontwikkelde de politieke dramaserie De Fractie. In 2016 publiceerde ze de openhartige autobiografie Pluche. Ook schreef ze de essays Nergensland. Nieuw Licht op migratie (2017), over het vluchtelingenvraagstuk, en Macht en verbeelding (2018), waarin ze pleit voor meer verbeeldingskracht in de politiek. In 2024 werd ze herbenoemd voor een tweede ambtstermijn van zes jaar.
Halsema woont in Amsterdam en heeft twee kinderen.
'VPRO Zomergasten', zondag 24 augustus om 20.15 uur bij de VPRO op NPO 2.
