'Overleven': Toumaï: tussen aap en mens
Vijf jaar geleden deed de Franse paleontoloog Michel Brunet een ontdekking die onze ontstaansgeschiedenis in een heel nieuw licht plaatst. In de woestijn van het West-Afrikaanse Tsjaad vond hij de schedel van een wezen dat wel eens onze alleroudste voorouder zou kunnen zijn.
H
et kreeg de naam "Toumai", wat zoveel betekent als "levenshoop". Onderzoek heeft uitgewezen dat "Toumai" zeven miljoen jaar oud is, één miljoen jaar ouder dan de zogenoemde "Millennium Man" of "Orrorin Tugenensis", de oudste voorouder van de mens die tot dan toe bekend was. Maar is "Toumai" wel een voorouder? Wetenschappers zijn het er lang niet over eens.
"Toumai" leefde alvast in een mensvriendelijk klimaat. In de bodem waarin de schedel gevonden werd, bevonden zich wortels en zaden, die erop wijzen dat de woestijn zeven miljoen jaar geleden een bloeiende savanne was, een omgeving waarin ook "Millennium Man" leefde. Maar daarmee is nog niet bewezen dat "Toumai" een vroege mens was.
Wie "Toumai' geen plaats in onze stamboom gunt, is paleontoloog Brigitte Senut, de medeontdekker van "Millennium Man". Zij ziet in "Toumai" eerder een voorouder van de gorilla, ook al lijkt z'n schedel sterk op die van een chimpansee, de aap die het meest met de mens verwant is.
Wil Michel Brunet z'n collega's ervan overtuigen dat "Toumai" wel degelijk een voorloper is van de mens, dan zal hij moeten aantonen dat de schedel meer eigenschappen van een mens heeft dan van een aap. Geen eenvoudige opgave, aangezien de schedel grotendeels versteend en vervormd is. Met de nieuwste technieken hoopt hij in z'n opzet te slagen.
Herschrijft Michel Brunet onze ontstaansgeschiedenis, en is de voorouder van de mens een miljoen jaar ouder dan tot nu toe aangenomen werd?
'Overleven', zondag 10 december om 21.50 uur op Canvas.
