Tim Verheyden duikt op Canvas in de wereld van onze privacy

maandag 15 maart 2021

In de documentaire 'Privacy & Ik' onderzoekt VRT-journalist Tim Verheyden in welke mate onze privacy vandaag onder druk staat: een heel actueel thema want de coronacrisis lijkt op dat vlak verdacht goed op 9/11 en de terroristische aanslagen in Parijs en Brussel: Een scharniermoment.

Een punt waarop we voor de zoveelste keer een deel van onze privacy lijken op te geven in naam van 'het algemeen belang'. Minder privacy voor meer veiligheid. Minder privacy voor wat meer gezondheid. Maar verloopt die ruil wel correct? En moeten we überhaupt een keuze maken?


Onze steden en wegen staan vol met slimme camera's: initieel voor zware criminaliteit maar nu om de avondklok te handhaven en bevolkingsmassa’s te monitoren. Er duiken warmtecamera’s en drones op om mensen te controleren. Er is een tracing app  en telecomoperatoren delen onze verplaatsingen anoniem met de overheid. Maar hoe anoniem is dat echt? Voor onze veiligheid en onze gezondheid worden we vandaag overal gevolgd, gefilmd en zelfs gemeten. Maar wie volgt ons? Wat gebeurt er met die beelden en wie krijgt en beheert onze data? Zijn die instanties zelf wel foutloos en betrouwbaar? En heb ik zelf nog controle over mijn privacy?

Voor antwoorden op al die complexe vragen gaat Tim Verheyden praten met academici, onderzoekers, juristen, auteurs, politici en politie. Tegelijk probeert hij door eigen onderzoek zicht te krijgen op het complexe en niet altijd even tastbare gegeven dat privacy is. 

Tim Verheyden: 'Ik woon nu bijna 20 jaar in Brussel en 6 jaar in mijn huidige straat. Ik keek onlangs even omhoog en ik zag plots twee camera’s voor de ingang van het gebouw waar ik woon. Eentje daarvan hangt er al jaren. Wie kijkt er mee, dat wou ik weten. De politie, zo blijkt. Ik schrok wel even toen ik zag wat die camera kon: zo inzoomen dat mijn post bijna te lezen is. Het triggerde me. Wie kijkt er mee door die honderdduizenden camera’s die in ons land hangen. Wat met die slimme ANPR-camera’s die nummerplaten lezen? Die zijn ons verkocht geweest in de strijd voor meer veiligheid, voor de strijd tegen zware criminaliteit, maar plots dienen ze ook om chauffeurs te betrappen die hun gsm achter het stuur gebruiken. We zijn gezien. Overal. De technologie biedt zeker fantastische mogelijkheden maar een politieke visie ontbreekt. De wetgeving is één grijze zone. Het systeem achter de camera’s is allesbehalve perfect.'


Aflevering 1: We zijn gezien
In de eerste aflevering focust Tim op camerasurveillance. Wie kijkt naar ons? Waarom? En wie wordt daar écht beter van?

Tim gaat naar de enige cameraloze gemeente in ons land: Malle. De burgemeester van dat laatste Asterixdorp, Harry Hendrickx, is allesbehalve overtuigd van de het nut van camera’s. Al is de politieke druk zeer groot om er wel in te investeren. Hendrickx staat met zijn visie lijnrecht tegenover Nicholas Paelinck, korpschef van PZ Westkust en de absolute camerapionier in ons land.

In Tim zijn straat in Koekelberg hangen twee camera’s. Hij vraagt zich al lang af wie naar hem kijkt en mag daarvoor uitzonderlijk eens langsgaan op de dispatch van PZ Brussel-West in Sint-Jans-Molenbeek. Hoofd dispatch Christof Van der Vorst gidst Tim door hun zeer performante surveillancemogelijkheden. 

Tim zijn oog valt op Kortrijk en Mechelen die al jaren het voortouw nemen in de uitplooi van een cameranetwerk. Samen met Prof. Jelle Janssens (UGent) nemen ze het respectievelijke beleid daar onder de loep.

Privacy-activist Matthias Dobbelaere-Welvaert ziet het niet graag gebeuren en laakt 'het electoraal uitbuiten van het onveiligheidsgevoel.' Al is het een illusie dat ze ooit nog uit ons straatbeeld zullen verdwijnen. Meer zelfs: heel wat van de camera’s in ons land zijn klaar voor de volgende stap: gezichtsherkenning. Prof. Peter Fussey (University of Essex) deed in 2019 het eerste en enige onafhankelijk onderzoek naar de werking van live gezichtsherkenning bij de London Metropolitan Police. Zijn conclusies zijn vernietigend. In België werd ook al geëxperimenteerd met gezichtsherkenning op de luchthaven van Zaventem, al werd de politie meteen teruggefloten door het COC, het Controleorgaan op de politionele informatie. Topman Frank Schuermans onderschrijft de mogelijkheden van technologie maar wil dat de intenties van de politie duidelijker afgebakend worden en dat eerst de wetgeving op punt staat.

Het slotakkoord is voor Prof. Paul De Hert (VUB). Hij wil niet meegaan in het tech-optimisme en pleit voor revolte.

Tim Verheyden: 'Een camera, je voelt daar niets bij. Ik ook niet. Tot ik in mijn eigen buurt begon rond te wandelen en omhoog keek. Het aantal camera’s is niet bij te houden. Ik woon in Brussel, maar als je dan vervolgens op dezelfde manier in Vlaanderen begint rond te kijken, dan zie je ook daar dat het cameraschild volop wordt uitgebouwd. In plattelandsdorpen en kleine gemeenten duiken nu ook meer en meer ANPR-camer'’s op.'

'Privacy & Ik, vanaf donderdag 25 maart om 21.15 uur op Canvas en via VRT NU.


DOSSIER: Voorjaar 2021: alle plannen, alle zenders (BE)

volledig dossier

TVvisie Extra



Onze apps

Download onze app op de Google Play Store Download onze app in de App Store

Meest recente

Multimedia SPOTLIGHT

Kijktip van de dag

'Vive le Vélo, Leve de Ronde' - Karl Vannieuwkerke (Eén)

Dagelijks ontvangt Karl drie gasten aan zijn tafel in de Vlaamse Ardennen om te praten over hun passie voor de koers en 'Vlaanderens mooiste'. Sammy Neyrinck duikt in de sfeer van de Ronde voor dagverse reportages uit het peloton. En iedere dag is er ook een portret van een spilfiguur uit de rijke Ronde-geschiedenis.

'Vive le vélo, leve de Ronde', om 22.10 uur op VRT 1.

Dossiers

NU en STRAKS op tv

volledige TVgids
  • 16:00
    Joanna Lumley's Britain
  • 16:00
    Radio 1: De wereld vandaag
    23:50
    Nachtlus
  • 16:35
    Rox
    21:00
    Geen uitzending
  • 16:35
    Aspe
    01:10
    Geen uitzending
  • 16:40
    MasterChef Australië
    01:30
    Geen uitzending
  • 16:40
    The Goldbergs
    02:00
    The Big Bang Theory
  • 15:55
    MacGyver
    01:15
    Stargate SG-1
  • 16:20
    Strong Medicine
    00:50
    Offspring
  • 16:50
    Nonkel Jef
    00:55
    Geen uitzending
  • 16:40
    De Tafel van Gert
    01:40
    Big Brother
  • 16:25
    CSI: Miami
    01:00
    Friends
  • 16:10
    Scorpion
    00:20
    Hawaii Five-0
  • 16:30
    Obsessive Compulsive Cleaners
    00:35
    The Block NZ: On Point
  • 16:40
    World's Most Evil Killers
  • 15:00
    Herhalingslus
    08:00
    Wijzer Wonen
  • 16:32
    Diy on wheels
    00:00
    Je Kijkt Naar De Sterren
  • 16:20
    Het Weekmenu
    00:55
    Ware Delicatessen
  • 16:15
    FIM Motocross World Championship
    22:00
    Wordt aangekondigd
  • 15:50
    Midsomer Murders
    00:20
    Silent Witness
  • 16:27
    De Avondshow met Arjen Lubach
    01:10
    Op1
  • 16:25
    Per Seconde Wijzer
    00:17
    Nieuwsuur
  • 16:25
    Peperbollen
    00:53
    De Avondshow met Arjen Lubach