Journalist Tim Verheyden duikt in de wereld van de desinformatie

woensdag 7 december 2022
Foto: Canvas - © VRT 2022

In de tweedelige documentaire 'Fake News & Ik' onderzoekt journalist Tim Verheyden ('Facebook & ik', 'Privacy en ik') de mechanismen achter fake news en de impact ervan op ons denken en doen.

Sinds de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne gaan nepnieuws, mis- en desinformatie en allerlei complottheorieën nog meer dan vroeger de wereld rond. Als een sluipend gif kruipt nepnieuws onze huizen en hoofden binnen langs onze smartphones en die van onze kinderen. ​


Wie of wat zit daarachter? Zijn we allemaal potentiële slachtoffers? In welke mate worden we door fake news beïnvloed? Moeten we ons zorgen maken over de impact ervan en zo ja, hoe kunnen we nepnieuws bestrijden? Tim Verheyden duikt in de duistere wereld van fake news en zoekt het uit.

Aflevering 1: De chaosmachine
​Donderdag 8 december

'Sociale media gingen ons helpen de wereld te begrijpen, ons meer inzichten geven en meer vrienden opleveren, maar dat wordt vandaag allemaal overschaduwd door een sector die miljardenwinsten wil maken op kap van ons en ons ‘samenleven', ​Tim Verheyden.

In deze aflevering onderzoekt Tim Verheyden hoe de chaosmachine van fake news werkt en wat de gevaren zijn.

Fake news, desinformatie en complottheorieën: het zijn hardnekkige beestjes. Wie denkt dat hij of zij er immuun voor is, vergist zich. Dat stelt Rakoen Maertens, gedragspsycholoog aan de Cambridge University: we zijn allemaal vatbaar voor desinformatie.

Desinformatie is big business
Tim ontmoet ook expert Imran Ahmed, die baanbrekend onderzoek deed naar de verspreiding van desinformatie over corona, en Facebook-klokkenluidster Frances Haugen. Haugen lekte duizenden documenten die aantonen dat Facebook de gevaren van desinformatie kent, maar weinig onderneemt. Geen wonder zegt Imran Ahmed: desinformatie houdt ons allemaal op de platformen die ze verspreiden, en daar wordt geld mee verdiend. Veel geld. 'We hebben onderzocht hoeveel geld er verdiend wordt met antivaccinatie-desinformatie: een miljard per jaar.'

Haatspraak
Desinformatie heeft al heel wat familiefeestjes geanimeerd en verstoord, maar het heeft ook al mensen het leven gekost. Dat verbaast Olivier Cauberghs niet. Hij is expert online-haatspraak. ​ Dat is vorm van desinformatie die de laatste jaren enorm is toegenomen. Zorgwekkend, want wat online gebeurt, sijpelt vroeg of laat in het echte leven door.

Complottheorieën
Tim gaat ook op zoek naar menselijke verhalen om te begrijpen hoe en waarom iemand helemaal het noorden kan verliezen. Zo spreekt hij onder andere met Anton Lemmens, wiens leven een hele tijd beheerst werd door complottheorieën: 'Ik geloofde dat er een groot Joods complot was. Daar hingen dan natuurlijk nog meerdere racistische kapstokken aan vast natuurlijk. Complottheorieën maken je niet gelukkig, Integendeel. Dat is ook voor mij de reden geweest waarom ik er afstand van nam. Omdat ik iets van m'n leven wilde maken. Omdat ik besefte dat mijn toekomst in mijn eigen handen ligt.'

En wat als je plots zelf in een complottheorie opduikt? Het overkwam Peter Vanham: 'Ik heb geen begrip voor mensen die vervallen in complottheorieën, want je raakt daarmee ook echte mensen.'

Tim Verheyden: 'We staan vandaag op een kantelpunt. Waar gaan de sociale media naartoe en waar willen we dat ze naartoe gaan?'

'Fake News & Ik', donderdag 8 en 15 december om 21.20 uur op Canvas en VRT MAX.


TVvisie Extra



Onze apps

Download onze app op de Google Play Store Download onze app in de App Store

Meest recente

Multimedia SPOTLIGHT

Kijktip van de dag

'Vive le Vélo, Leve de Ronde' - Karl Vannieuwkerke (Eén)

Dagelijks ontvangt Karl drie gasten aan zijn tafel in de Vlaamse Ardennen om te praten over hun passie voor de koers en 'Vlaanderens mooiste'. Sammy Neyrinck duikt in de sfeer van de Ronde voor dagverse reportages uit het peloton. En iedere dag is er ook een portret van een spilfiguur uit de rijke Ronde-geschiedenis.

'Vive le vélo, leve de Ronde', om 22.10 uur op VRT 1.

Dossiers

NU en STRAKS op tv

volledige TVgids
  • 16:00
    Joanna Lumley's Britain
  • 16:00
    Radio 1: De wereld vandaag
    23:50
    Nachtlus
  • 16:35
    Rox
    21:00
    Geen uitzending
  • 16:35
    Aspe
    01:10
    Geen uitzending
  • 16:40
    MasterChef Australië
    01:30
    Geen uitzending
  • 16:40
    The Goldbergs
    02:00
    The Big Bang Theory
  • 15:55
    MacGyver
    01:15
    Stargate SG-1
  • 16:20
    Strong Medicine
    00:50
    Offspring
  • 16:20
    SOS Piet
    00:55
    Geen uitzending
  • 16:40
    De Tafel van Gert
    01:40
    Big Brother
  • 16:25
    CSI: Miami
    01:00
    Friends
  • 16:10
    Scorpion
    00:20
    Hawaii Five-0
  • 16:30
    Obsessive Compulsive Cleaners
    00:35
    The Block NZ: On Point
  • 16:40
    World's Most Evil Killers
  • 15:00
    Herhalingslus
    08:00
    Wijzer Wonen
  • 16:32
    Diy on wheels
    00:00
    Je Kijkt Naar De Sterren
  • 16:20
    Het Weekmenu
    00:55
    Ware Delicatessen
  • 16:15
    FIM Motocross World Championship
    22:00
    Wordt aangekondigd
  • 15:50
    Midsomer Murders
    00:20
    Silent Witness
  • 16:27
    De Avondshow met Arjen Lubach
    01:10
    Op1
  • 16:25
    Per Seconde Wijzer
    00:17
    Nieuwsuur
  • 16:25
    Peperbollen
    00:53
    De Avondshow met Arjen Lubach