Vanaf woensdag reportagereeks '20 Jaar Na De Val' bij VRT Nieuws
1989 was het jaar van de revoluties in Oost- en Centraal-Europa. Er was niet alleen de met symboliek beladen val van de Berlijnse Muur in de DDR, maar ook in de andere voormalige satellietstaten van de Sovjet-Unie kwam een einde aan het communistisch bewind, al dan niet als gevolg van een revolutie. Het hele najaar lang blikt VRT Nieuws terug op deze historische gebeurtenissen. 'Het Journaal' brengt vanaf woensdag 19 augustus op de verjaardagen van de omwentelingen in het voormalige Oostblok een reeks met archiefmateriaal en getuigenissen.
H
ongarije speelde een voortrekkersrol, door al in de lente van 1989 de prikkeldraad aan de grens met Oostenrijk door te knippen: het eerste gat in het beruchte IJzeren Gordijn. Oost-Duitsers maakten er tijdens de vakantieperiode gebruik van om naar het Westen te vluchten. Eerst door illegaal de grens over te steken – oogluikend gedoogd door de Hongaarse grenspolitie – later met uitdrukkelijke toestemming van de autoriteiten in Boedapest.
De massale exodus van Oost-Duitsers leidde uiteindelijk in november tot het opengooien van de grenzen tussen de DDR en de Duitse Bondrepubliek. Het zou snel afgelopen zijn met de communistische eenpartijstaat, en nog geen jaar later werd Duitsland weer eengemaakt.
Dezelfde maand nog kwamen de inwoners van Tsjechoslovakije in opstand tegen hun strak-communistische leiders. Aangevoerd door de legendarische figuren Vaclav Havel en Alexander Dubcek kreeg de massale protestbeweging het regime op de knieën. Dat gebeurde op vreedzame wijze, niet voor niets kreeg de omwenteling in Praag het etiket 'Fluwelen Revolutie'.
Heel anders was het in Roemenië, waar het bewind van Nicolae Ceausescu zich bleef vastklampen aan de macht. Toen ook daar het volk op straat kwam, schoten het leger en de geheime politie in actie: er vielen meer dan duizend doden. Ook in de jaren na de bloedige revolutie bleef Roemenië erg onstabiel, tot het land op het einde van de jaren negentig koers begon te zetten naar het lidmaatschap van de Europese Unie.
Revolutie op radio, tv en internet
De berichtgeving over de 20ste verjaardag van de Oost-Europese omwentelingen is op de VRT – zoals het sinds enkele jaren gebruikelijk is geworden – een crossmediaal project. Er zullen op radio en televisie gelijktijdig reportages vanuit de 'revolutielanden' worden uitgezonden, en ook de internetredactie besteedt ruimschoots aandacht aan 1989.
'Het Journaal' brengt over elk van deze vier landen (Hongarije, Tsjechoslovakije, Oost-Duitsland en Roemenië) series met archiefmateriaal en getuigenissen, en met reportages over wat er in die twintig jaar veranderde. De eerste reeks start op 19 augustus, de dag van de eerste massale vlucht van Oost-Duitsers via Hongarije naar het Westen. In november zijn er series over Duitsland, Tsjechië en Slovakije, en in december over Roemenië.
De radio volgt eenzelfde stramien: op de verjaardagen van de omwentelingen in het voormalige Oostblok worden in het nieuws en de duidingsmagazines gesprekken uitgezonden met mensen die het in 1989 hebben meegemaakt, en krijgen we verhalen over de gevolgen van de revoluties.
De nieuwssite deredactie.be tenslotte brengt met uitgebreid archiefmateriaal (in beeld en klank), tal van achtergrondstukken en tal van persoonlijke verhalen van de VRT-journalisten die de 'revolutie' live hebben ervaren.
'20 Jaar Na De Val', vanaf woensdag 19 augustus in 'Het Journaal' op Eén.
