Ellen ten Damme brengt Jiddisch LiLaLo theater tot leven in de EO-documentaire 'Negen Koffers'

zaterdag 4 december 2021

Het Jiddische lied bekend maken bij het grote publiek, dat was de droom van Jossy Halland. Samen met haar man Jacques runde zij het LiLaLo theater aan De Clercqstraat in Amsterdam.

Met cabaret, liederen en verhalen uit de Joodse cultuur, proberen ze wat luchtigheid te brengen binnen de Joodse gemeenschap in de moeilijke periode na de Tweede Wereldoorlog. In de door de EO uitgezonden documentaire 'Negen Koffers' duikt zangeres en actrice Ellen ten Damme in het verleden van het variété-echtpaar en laat de wens van Jossy alsnog in vervulling gaan.


In de documentaire 'Negen Koffers', gemaakt door Marieke Rodenburg, volgen we Ellen ten Damme die in het verleden duikt van de Nederlandse Jacques Halland en de Poolse Regina Eichner. De pianist en actrice/zangeres leren elkaar kennen in de Jiddische theaterwereld en trouwen, Regina verandert haar naam in Jossy Halland. Eind jaren dertig trekken ze samen door Europa met hun bezittingen in negen koffers. Als nomadische variétéartiesten brengen ze hun Jiddische repertoire ten gehore. Tijdens de oorlog verblijven ze in Frankrijk waar ze zich aansluiten bij het verzet.

Na de oorlog blijven ze hangen in Parijs waar ze optraden met grote artiesten als Juliette Greco, Yves Montand en de populaire Fernandel. De vrolijkheid en ontspanning die er in de theaters na de oorlog heerst vinden ze lastig. Jacques en Jossy hebben veel mensen uit hun familie- en vriendenkring verloren. Daarnaast vinden ze het moeilijk dat ze hun eigen Jiddische repertoire van liedjes en verhalen, waarin ze hun sociaal maatschappelijke wortels tot uiting kunnen brengen, niet kwijt kunnen in hun optredens. Ze dromen van een eigen theater.

LiLaLo theater
'Voor mij, voor Haar, voor Hem' dat betekent de Jiddische naam van het theater dat in 1959 haar deuren opende in Amsterdam. Toegang tot het theater was gratis, maar een drankje bestellen was een pré. Aanvankelijk werd LiLaLo bezocht door Joden, die zich even thuis konden voelen. Later werd LiLaLo bekend bij een meer gemengd publiek, zelfs de beroemde filmregisseur Fellini en Picasso bezochten het huiskamertheater. LiLaLo was het laatste Jiddische theater van West-Europa en sloot in 1982 haar deuren.

Ellen ten Damme
Voor zangeres/actrice Ellen ten Damme was het een uitdaging om de liedjes van de Hallands te vertolken. Het Jiddisch kende ze niet en ook de verhalen uit verleden zijn soms lastig te plaatsen. Samen met pianist Ringo Maurer ontdekt ze het Jiddische repertoire. Door de teksten te vertalen en het bezoeken van plaatsen waar Jacques en Jossy hebben geleefd gaat ze op zeoek naar de gedrevenheid van de twee om het Jiddisch cabaret in leven te houden. In Montauban (Frankrijk) wordt de rol van Jacques en Jossy in het verzet duidelijker. Uiteindelijk komt de zoektocht van Ellen tot uiting op het toneel van Carré, waar ze het lied 'Tate Blymenfeld' op een bijzondere manier tot uiting brengt en zo de droom van Jossy laat uitkomen.

Credits: regisseur: Marieke Rodenburg; productie: Mira en René Mendel/Interakt Productions; scenario en research: Marie Kiebert en Marieke Rodenburg; eindredactie EO: Alfred Edelstein.

Deze documentaire is tot stand gekomen met financiële ondersteuning van het CoBofonds en Gemeente Amsterdam.

'Negen Koffers', zondag 5 december om 15.25 uur bij de EO op NPO 2.


TVvisie Extra



Onze apps

Download onze app op de Google Play Store Download onze app in de App Store

Meest recente

Multimedia SPOTLIGHT

Kijktip van de dag

'Vive le Vélo, Leve de Ronde' - Karl Vannieuwkerke (Eén)

Dagelijks ontvangt Karl drie gasten aan zijn tafel in de Vlaamse Ardennen om te praten over hun passie voor de koers en 'Vlaanderens mooiste'. Sammy Neyrinck duikt in de sfeer van de Ronde voor dagverse reportages uit het peloton. En iedere dag is er ook een portret van een spilfiguur uit de rijke Ronde-geschiedenis.

'Vive le vélo, leve de Ronde', om 22.10 uur op VRT 1.

Dossiers

NU en STRAKS op tv

volledige TVgids
  • 13:50
    Thuis
    00:55
    VRT NWS laat
  • 13:30
    Ketnet Junior
    23:50
    Nachtlus
  • 14:10
    Interstellar Ella
    21:00
    Geen uitzending
  • 14:05
    Wittekerke
    01:10
    Geen uitzending
  • 13:30
    Renovate Don't Relocate
  • 12:30
    Geen uitzending
    02:00
    The Big Bang Theory
  • 14:10
    Police Interceptors
    01:15
    Stargate SG-1
  • 14:00
    All Saints
    00:50
    Offspring
  • 10:00
    Joe
    00:55
    Geen uitzending
  • 14:10
    Friends
    00:25
    De Tafel van Gert
  • 13:50
    Younger
    01:00
    Friends
  • 13:25
    Heavy Rescue: 401
    00:20
    Hawaii Five-0
  • 13:25
    Ja, Chef!
    00:35
    The Block NZ: On Point
  • 14:00
    Forensic Files II
    00:40
    Castle
  • 13:00
    Z-Extra
    21:30
    Herhalingslus
  • 13:59
    Tooldokter
    00:00
    Je Kijkt Naar De Sterren
  • 14:05
    Het Weekmenu
    00:55
    Ware Delicatessen
  • 13:15
    Formule 1
    22:00
    Wordt aangekondigd
  • 13:55
    The Chelsea Detective
    00:20
    Silent Witness
  • 14:00
    NOS Journaal
    00:23
    De Avondshow met Arjen Lubach
  • 13:25
    Geef om je hersenen
    00:17
    Nieuwsuur
  • 14:09
    Bollie & Billie
    00:53
    De Avondshow met Arjen Lubach