RTBF, VRT, CBC/Radio-Canada en internationale mediaorganisaties roepen op tot veiligheid van pers

Journalisten en mediamedewerkers zijn tegenwoordig steeds vaker het doelwit van geweld en intimidaties. Met de Brussels Declaration roepen publieke en mediaorganisaties deze kwalijke evolutie een halt toe. 'Vrijheid van pers is een universeel mensenrecht, dat moeten we samen beschermen.'

2020 en 2021 zullen te boek staan als gewelddadige jaren voor pers en media. In 2020 werden meer dan 900 aanvallen tegen journalisten in Europa vastgesteld, volgens onderzoek van het European Centre for Press and Media Freedom, ondersteund door de Europese Commissie [i]. Verschillende landen werden zelfs opgeschrikt door moorden op journalisten. Voor de RTBF en de VRT was dit een dwingende reden om de conferentie van Public Broadcasters International (PBI), die beide omroepen dit jaar op 30 september in Brussel organiseren, in het teken van veiligheid van de pers te stellen. Om dit kracht bij te zetten, sluiten we de conferentie af met de Brussels Declaration. VRT, RTBF en CBC/Radio-Canada roepen mediaorganisaties over heel de wereld op om zich bij deze verklaring aan te sluiten.

De Brussels Declaration sluit aan bij de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. De verklaring onderschrijft de noodzaak van veiligheid voor de pers, vrijheid van media en democratie. Alle organisaties die de Brussels Declaration ondertekenen, verbinden zich ertoe om zich aan 5 belangrijke principes te houden, deze uit te dragen en ze met acties ook na te streven.

Dit zijn de 5 principes:

- We vergroten de veiligheid van journalisten, crews en mediaprofessionals
- We komen op voor onafhankelijke publieke omroepen
- We moedigen een intelligent en beschaafd democratisch debat aan
- We ondersteunen een sterk nieuwsecosysteem met diverse bronnen
- We bevorderen diversiteit, rechtvaardigheid en inclusie binnen onze organisaties en in de samenlevingen die wij dienen

Věra Jourová, vicevoorzitter van de Europese Commissie en commissaris voor Transparantie en Waarden: 'De pandemie heeft meer dan ooit aangetoond dat informatie een openbaar goed is. Ze heeft ook aangetoond dat we de mensen die ons informeren, beter moeten beschermen. Twee weken geleden heeft de Europese Commissie voor het eerst aanbevelingen aan de lidstaten voorgesteld om de veiligheid van journalisten te verbeteren. Vandaag gaan openbare omroepen een aantal engagementen aan om journalisten beter te beschermen. Dit is een heel belangrijke en zeer gewenste stap. Door samen te werken kunnen we de situatie op het terrein veranderen. Openbare omroepen spelen hierin een bijzondere rol en ik ben blij dat zij bereid zijn die rol op te nemen.'

Frederik Delaplace, CEO van de VRT: 'Persvrijheid is een hoeksteen van elke goed werkende democratie. En in een snel wijzigende samenleving neemt de nood aan onafhankelijke, betrouwbare informatie alleen maar toe. Net daarom is het zo beangstigend dat de laatste jaren de aanvallen op journalisten, verbaal en fysiek, hand over hand toenemen. Dat ondermijnt het werk van de redacties van publieke en commerciële media. Dat mogen we niet laten gebeuren. We moeten actief ijveren voor de bescherming van onze pers. Als publieke omroep willen we het voortouw nemen in een breed, maatschappelijk debat over een van onze meest fundamentele waarden. Daarom ondertekent de VRT deze Brussels Declaration vandaag en roept ze beleidsmakers op samen met alle mediabedrijven actie te ondernemen.'

Jean-Paul Philippot, administrateur-generaal van de RTBF: 'De veiligheid van onze journalisten en onze crews bij de uitoefening van hun werk maakt heel duidelijk hoe belangrijk zij zijn als we willen dat onze samenlevingen vrij en autonoom blijven. Als zij verbaal, of erger nog, fysiek worden bedreigd, dan wordt de vrijheid van meningsuiting van elk van ons bedreigd. Het is cruciaal dat de openbare omroepen onafhankelijk blijven om pluralistische informatie te kunnen garanderen en zo divers mogelijke standpunten te kunnen verzekeren. Recente gebeurtenissen moeten ons eraan herinneren dat juiste, gecontroleerde en gelaagde informatie centraal staat in onze democratische samenleving. Alles wat de pers verzwakt, brengt die democratische samenleving in gevaar.'

Catherine Tait, voorzitter en CEO van CBC/Radio-Canada: 'De toenemende intimidatie online van journalisten, en dan vooral vrouwelijke journalisten en journalisten van kleur, is een dringende kwestie die onze onmiddellijke aandacht vraagt. Met onze collega’s van de RTBF en de VRT lanceren wij de Verklaring van Brussel en roepen wij onze collega’s in de media en onze bondgenoten over de hele wereld op om zich bij ons aan te sluiten. Journalistiek is van vitaal belang voor de democratie en journalisten en mediaprofessionals moeten hun werk kunnen doen zonder al die gewetenloze pogingen om hen het zwijgen op te leggen.'

Wat is Public Broadcasters International?
Sinds 1990 ontmoeten delegaties van publieke omroepen van over heel de wereld elkaar jaarlijks op de Public Broadcasters International-conferentie om ervaringen en kennis uit te wisselen. Brussel zou de gaststad zijn van de PBI-conferentie op 30 september 2021. Als gevolg van de coronamaatregelen ging ze niet live door maar als videoconferentie.

De Brussels Declaration werd al ondertekend door deze omroepen en organisaties:

Radio-Télévision belge de la Communauté française (RTBF) - BEL
Vlaamse Radio- en Televisieomroeporganisatie (VRT) - BEL
Radio-Canada - CAN
CBC/Radio-Canada - CAN
France Télévisions - FRA
Radio France - FRA
British Broadcasting Corporation (BBC) - GBR
Nederlandse Publieke Omroep (NPO) - NLD
European Broadcasting Union (EBU) – INT ORG
Public Media Alliance (PMA) – INT ORG
Les Médias Francophones Publics – INT ORG
Zweites Deutsches Fernsehen (ZDF) - DEU
Arbeitsgemeinschaft der öffentlich-rechtlichen Rundfunkanstalten der Bundesrepublik Deutschland (ARD) - DEU
International Federation Journalisme – INT ORG
European Federation of Journalists – INT ORG
Knowledge Network Corporation – INT ORG
Die Schweizerische Radio- und Fernsehgesellschaft (SRG SSR) - CHE
Médias multiplateforme éducatif et culturel du Québec - CAN
Sveriges Utbildningsradio - SWE
France Médias Monde - FRA
Yleisradio - FIN
Sveriges Television (SVT) - SWE
Asia - Pacific Broadcasting Organisation – INT ORG
Lituanian National Television and Radio - LTU
TV5 Québec Canada - CAN
TV5MONDE – FRA/INT ORG
Televisión América Latina (TAL, Union of Latinamerican Public, Educational and Cutlural Broadcasters) - INT ORG
Sindicato Nacional de Periodistas de Costa Rica - CRI
Korean Broadcasting System (KBS) - KOR
Radio New Zealand (RNZ) - NZL
Radio Télévision Suisse (RTS) - CHE
Radio and Television of Bosnia and Herzegovina - BIH
Österreichischer Rundfunk (ORF) - AUT
Rádio e Televisão de Portugal (RTP) - PRT
NHK (Japan Broadcasting Corporation) - JPN
Australian Broadcasting Corporation - AUS