Nieuw op Canvas: 'De Onfatsoenlijken'

Waarom zijn zoveel burgers boos? De zevendelige documentaire reeks 'De Onfatsoenlijken' zoekt het antwoord op die vraag in de levensverhalen van mensen die zich afkeren van de traditionele politiek.

De reeks is gebaseerd op het gelijknamige boek van Jan Antonissen, Luc Lemaitre tekende voor de regie. 'De Onfatsoenlijken' is een programma van Panenka voor Canvas.

Het populisme is alomtegenwoordig in de Europese Unie. De verkiezingen in de diverse lidstaten zijn stilaan perfect te voorspellen: de populistische partijen scoren, de traditionele partijen krijgen klappen. De stem van de boze burger klinkt almaar luider, zowel aan de linker- als aan de rechterzijde. De polarisatie neemt toe. Ondertussen wordt het maatschappelijk debat almaar meer vergiftigd door nepnieuws.

Elke aflevering van 'De Onfatsoenlijken' brengt een parallelmontage van drie verhalen van boze burgers die vinden dat zijzelf en anderen in de steek gelaten worden door het establishment. Linkse en rechtse stemmen uit verschillende Europese landen, afgewisseld met archiefmateriaal. Oude fragmenten van de Europese droom van vrede en voorspoed worden gecombineerd met recente berichtgeving over de toestand in Europa. Gaandeweg krijgen we zo een uniek en zeldzaam beeld van  'de onfatsoenlijken' die de Europese Unie doen daveren op haar grondvesten.

Jan Antonissen: 'Na afloop van de Amerikaanse presidentsverkiezingen, die Donald Trump aan de macht brachten, en het referendum over de brexit, dat Groot-Brittannië uit de Europese Unie liet vertrekken, zei de Duitse sociaaldemocraat Martin Schulz dat het tijd was voor een opstand van fatsoenlijke mensen. Hij suggereerde daarmee dat de mensen die voor Trump en voor de brexit hadden gestemd onfatsoenlijk waren. Die uitspraak van Schulz inspireerde mij voor de titel van mijn boek: De Onfatsoenlijken.  Het is een geuzennaam voor de restjesmensen in Vlaanderen en Europa die al te makkelijk door het establishment van machthebbers en media worden genegeerd. De mensen die zich moeten redden met de restjes op onze eengemaakte arbeidsmarkt, als flexwerkers, gedetacheerde arbeiders, nachtwerkers, zelfstandigen zonder personeel, vrijwilligers, werklozen.  Ik wilde zonder vooroordelen luisteren naar de reden van hun boosheid.  Zowel het boek als de reeks is gemaakt vanuit respect. Respect voor mensen die dat zelden krijgen omdat ze anders denken dan de meeste hoogopgeleide mensen. Het zijn de verliezers van de globalisering en de digitalisering. Deze tijd met zijn ingewikkelde codes gaat te snel voor hen. En daarom zijn ze boos en zeggen ze dingen die ‘onfatsoenlijk’ zijn. Het doel van de reeks is: luisteren naar wat je zelden of nooit hoort omdat het afkomstig is van mensen die we gemakkelijkheidshalve wegzetten als onfatsoenlijk. De onfatsoenlijken is een geuzennaam. En wat mij betreft, een eretitel.'

'De Onfatsoenlijken' kwam tot stand met de steun van Screen Flanders, een initiatief van het Agentschap Innoveren & Ondernemen (VLAIO), in samenwerking met het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) en  de Belgische Tax Shelter via Belga Films Fund. De reeks ging in première op  Docville in Leuven en is op 21 oktober te zien tijdens het Virginia Film Festival in de VS.

Aflevering 1: Armoede
Robin Debecker: 'Je voelt je als een papieren zakdoekje: Als ze je gebruikt hebben, word je weggegooid. Tot ziens!'

Ricky Nutall (39), Verenigd Koninkrijk, Brandweerman
Ricky Nutall is niet te spreken over een officieel rapport naar aanleiding van de brand in de Grenfelltoren in 2017. De brandweer in Londen werd medeverantwoordelijk geacht voor de dood van 72 mensen. Volgens hem blijven de echte verantwoordelijken buiten beeld.

Jérôme Rodrigues (41), Frankrijk, werkzoekend
Jérôme Rodrigues draagt al twee jaar lang een geel hesje. Hij verloor een oog tijdens de protesten met de gele hesjes. Gewone mensen, zegt hij, hebben het almaar moeilijker om de eindjes aan elkaar te knopen.

Robin Debecker (24), België, uitkeringsgerechtigd
Robin Debecker probeert het na een zwaar ongeval voor de zoveelste keer als fietskoerier voor Deliveroo. Hij voelt zich, als jonge zelfstandige, uitgeknepen als een citroen.

Eerste aflevering uitzonderlijk om 21.25 uur.

'De Onfatsoenlijken', vanaf woensdag 4 november om 21.15 uur op Canvas.