'It's a Sin', straffe fictiereeks over dat andere virus binnenkort op Canvas

Eerst is het een gerucht, later een dreiging en daarna een diepe angst die als een donkere schaduw boven hun bestaan hangt. Maar ondanks de terreur van hiv en aids blijven ze geloven in het leven en de liefde.

'It’s a Sin' werd geschreven door Russell T Davies ('Queer as Folk', 'Casanova', 'Doctor Who'), die zich baseerde op zijn eigen ervaringen. Muzikant Olly Alexander ('Years & Years') en de minder bekende acteurs Omari Douglas en Callum Scott Howells spelen de hoofdrollen, naast grote namen als Stephen Fry en Keeley Hawes ('Bodyguard', 'Spooks', 'Line of Duty').

De reeks deed eerder dit jaar in Groot-Brittannië heel wat stof opwaaien door de expliciete scènes, maar kreeg ook veel lof voor het sterke scenario, de bevlogen vertolkingen en de uitstekende evocatie van de tijdsgeest van de jaren ’80. Het is een dramareeks, maar ze is doorspekt met humor en schildert met veel verve het bruisende homomilieu in het Londen van die tijd. De soundtrack is helemaal up to date met klassiekers van Pet Shop Boys, Kate Bush, Kelly Marie, Blondie, Erasure en Culture Club.

De huidige coronapandemie maakt het voor een brede groep kijkers makkelijker om zich in te leven in de dreiging van het HIV-virus, de angst van de homogemeenschap in die tijd en de manier waarop zij met de situatie omgingen, van voorzichtigheid over ontkenning tot roekeloosheid.

“Fake nieuws, foute informatie en complottheorieën werden niet uitgevonden in 2020. Ze waren schering en inslag tijdens de aids-crisis in de jaren ’80.” -   Russell T. Davies (bedenker en scenarist)

September 1981. Roscoe Babatunde (Omari Douglas) is een jongeman van Nigeriaanse afkomst die worstelt met zijn seksualiteit. Zijn vader wil hem terugsturen naar Nigeria, maar Roscoe loopt weg van huis en zoekt zijn toevlucht in Londen. Richie Tozer (Olly Alexander) heeft zijn streng religieuze ouders nog niet vertelt dat hij homo is. Ook hij trekt naar Londen om er samen met vriendin Jill Baxter (Lydia West) een acteercarrière uit te bouwen. Colin Morris-Jones (Callum Scott Howells) verhuist vanuit Wales naar Londen en begint een er stage als verkoper in een kledingwinkel. De drie jongemannen wonen samen in een flat en genieten van hun vrijheid en het leven. Maar dan wordt een collega en vriend van Colin ziek: een wat oudere man die al 30 jaar samenwoont met zijn Portugese vriend. Samen met zijn partner krijgt hij een mysterieuze aandoening. Is het kanker, tuberculose of een longaandoening? De dokters staan voor een raadsel, maar het gaat van kwaad naar erger en er is blijkbaar geen enkele remedie tegen de ziekte.

December 1983. Aids raast als een dodelijke storm door de stad. Ondanks voorlichtingscampagnes van aids-activisten weigert Richie zijn leven aan te passen. Hij leeft in een staat van ontkenning en verspreidt complottheorieën. Jill maakt zich grote zorgen…

Hulde aan de aids-slachtoffers
De meeste hoofdrolspelers in 'It’s a Sin' zijn debutanten, al is Olly Alexander wel bekend van zijn synthpop-project 'Years & Years'. Zij worden omringd door ervaren acteurs als Keeley Hawes (die de rol van Ritchies moeder Valerie speelt) en Stephen Fry in de rol van Arthur Garrison, een conservatief parlementslid die zijn homoseksualiteit niet onder ogen wil zien. Iets waar Fry zelf absoluut geen last van heeft als een van de boegbeelden van de Britse homogemeenschap. Hij vond het een erezaak om mee te spelen in de reeks en zo hulde te brengen aan vele vrienden die aan aids gestorven zijn.

Stephen Fry is uiteraard niet de enige homoseksuele acteur in de reeks. Dat was een bewuste keuze van schrijver en bedenker Russell T Davies: 'Ik wou met deze serie een veilige haven creëren waar homoseksuele acteurs helemaal zichzelf konden zijn'.

Davies baseerde zich voor de reeks op zijn eigen ervaringen in de jaren ’80. En dat is voor het eerst, want hij geeft grif toe dat hij al die jaren heeft weggekeken van het aids-drama. Hij behoorde tot de ‘silent majority’ die het allemaal onderging, in stilte en in schaamte. Want het schuldgevoel was groot: “Er zijn dingen die ik niet kan zeggen, mannen die ik niet durf vernoemen. Mannen van wie ik heb gehouden, met wie ik een relatie heb gehad, of gewoon seks. Ze zijn allemaal dood nu. Door aids. En ik kan hun namen niet noemen omdat hun familie destijds zei dat ze waren gestorven aan kanker of een longontsteking. En dat zeggen ze nu nog altijd, tientallen jaren later. Het stigma van aids was zo groot dat families het overlijden, de begrafenis en decennia van rouw beleefden zonder de waarheid onder ogen te zien.'

Actueel
In 1999 maakte Davies met 'Queer as Folk' de eerste homoreeks uit de Britse televisiegeschiedenis. Het was een flamboyante en uitbundige reeks over het homomilieu. Maar over aids werd in de serie met geen woord gerept. Dat wil Davies nu goedmaken met 'It’s a Sin'.

Het is er ook het juiste moment voor, want er zijn vele gelijkenissen met wat er vandaag gebeurt, aldus Davies: 'Ook toen al werd de waarheid vertroebeld door nonsens. Het virus was gemaakt door de Russen, door de Chinezen, door de Amerikanen. Het was ontsnapt uit een of ander sinister hi-techlaboratorium. Het was gezonden door God om de zondaars te straffen. Het kon zogezegd alleen homoseksuelen treffen. De hysterie ging rond als een vuurtje. Fake nieuws, foute informatie en complottheorieën werden niet uitgevonden in 2020. Ze waren schering en inslag tijdens de aids-crisis in de jaren ’80. Wie denkt dat internet de schuldige is van al die desinformatie, die kan ik verzekeren dat het probleem allang bestond voor ik zelfs maar een elektrische schrijfmachine had.'

Meesterwerk
Davies' eerste homoreeks 'Queer as Folk' werd destijds met gemengde gevoelens ontvangen. In de mainstream pers waren de reacties toen wat terughoudend of lichtjes gechoqueerd. In het homomilieu was er wel veel enthousiasme omdat er nu eindelijk een reeks over hen was gemaakt, maar toch ook kritiek omdat de aids-problematiek niet aan bod kwam.

Bij 'It’s a Sin' ligt dat anders. Deze keer zijn alle recensenten het roerend eens: de serie is een meesterwerk.  

'It’s a Sin', vanaf woensdag 5 mei om 22.15 u. op Canvas en meteen integraal op VRT NU.