Filosofie als wapen tegen geweld in '2Doc: Young Plato'
Schoolhoofd Kevin McArevey van de katholieke basisschool Holy Cross Boys in het Noord-Ierse Belfast zet de wijsheid van filosofen in om hoop te brengen in de nog steeds verscheurde wijk Ardoyne.
Hij moedigt zijn leerlingen aan agressie te weerstaan en kritische vragen te stellen bij de verhalen die ze horen over 'The Troubles', de strijd tussen protestanten en katholieken. Zelfs bij de verhalen van hun ouders.
De documentaire 'Young Plato', van de makers van School Life, is een portret van een katholieke basisschool te midden van nog altijd aanwezige spanningen in Belfast. ‘The Troubles’ (1960-1998), het conflict in Noord-Ierland tussen de Unionisten (pro UK, veelal protestant) en de nationalisten (pro Ierland, veelal katholiek), leidde met name in de jaren 80 tot gewelddadige aanslagen van de IRA (Irish Republican Army).
Holy Cross Boys, een school voor jongens van 4 tot 11 jaar, ligt midden in Ardoyne, een wijk waar destijds veel incidenten plaatsvonden. De buurt kent veel misdaad en drugsproblemen, de zelfmoordcijfers van jonge mannen en jongens zijn hier de hoogste van Europa. Hekken en rolluiken moeten de school beschermen; in 2017 werd een bom gevonden bij de toegangspoort.
De bevlogen directeur van Holy Cross Boys, Kevin McArevey, is een stoere en veelzijdige vijftiger. Hij groeide zelf op met geweld en vechten was ook zijn manier om te overleven in de arbeidersklasse in Belfast. Nu pakt hij agressie onder zijn leerlingen resoluut aan. Met hulp van de filosofie van Socrates, Plato en Aristoteles stimuleert hij hen om hun emoties te beheersen en zelf kritisch na te denken. In de vele ‘Socratische’ kringgesprekken in de klas leert hij de jongens dat elke mening telt en iedereen gelijkwaardig is.
Zo helpen McArevey en zijn team van toegewijde leraren de kinderen om verder te kijken dan de grenzen en beperkingen van hun eigen leefgemeenschap. Hij neemt daarin ook hun ouders mee. Die krijgen filosofieles op ouderavonden, hebben bijzondere gesprekken aan de keukentafel en zien hun kinderen veranderen. McArevey probeert met zachte, maar vastberaden hand de kinderen, en daarmee de buurt, een betere toekomst in te sturen. Maar dat valt niet mee.
Regie: Neasa Ní Chianáin, Declan McGrath
'Young Plato' is een coproductie van VPRO met RTE, BBC UK, ARTE, Al Jazeera Documentary, RTS, RTBF, VRT Canvas en YLE.
'2Doc: Young Plato', dinsdag 30 augustus om 23.05 uur bij de VPRO op NPO 2.
