'De Kennis van Nu' gaat woensdag over schimmelinfecties
Uit recent onderzoek van het Radboud UMC, LUMC en het RIVM op longweefsel van ernstig zieke coronapatiënten bleek 1 op de 4 patiënten besmet met de Aspergillus fumigatus. Dit is een schimmel die overal in het milieu voorkomt, maar bij mensen met verstoorde afweer kan gaan woekeren in de longen.
Professor Paul Verweij (Radboud UMC) spreekt van een 'opmerkelijk hoog percentage, met grote gevolgen voor de overlevingskans'. De helft van de IC-coronapatiënten die de schimmelinfectie oploopt, komt te overlijden. Dit is een bijna twee keer zo hoge sterftekans als bij patiënten die schimmelvrij zijn. De onderzoeksresultaten moeten volgens Verweij aanleiding geven tot een 'ad hoc aanpassing van de behandelprotocollen voor COVID-19 op Intensive Cares.'
Artsen zijn bekend met de aspergillusschimmel bij ernstig zieken, maar volgens medisch microbioloog Ed Kuijper (LUMC en RIVM) gaat het doorgaans om mensen met een ernstig verstoorde afweer, zoals leukemiepatiënten. 'Dat het ook bij mensen met een virusinfectie op zo’n grote schaal voor kan komen, is echt zorgwekkend', aldus Kuijper. Uit recent onderzoek naar grieppatiënten was al naar voren gekomen dat ook die groep vaker met schimmel te maken krijgt dan verwacht. Nu blijkt dat hetzelfde te zijn voor coronapatiënten.
Verweij vermoedt dat de afweerremmer dexamethason hier de verklaring is. Dit middel wordt op de IC toegepast bij coronapatiënten om een overreactie van het immuunsysteem te voorkomen die voor complicaties in de longen en andere vitale organen kan zorgen. Paul Verweij noemt de afweging tot gebruik van het middel in sommige gevallen 'kiezen tussen twee kwaden', omdat het patiënten ook gevoeliger maakt voor de dodelijke schimmel. Hij is daarom met andere microbiologen en infectiologen bij het RIVM in gesprek over een aanpassing op de bestaande behandelrichtlijnen. Bekeken wordt of dexamethason wel in alle gevallen nodig is, of bijvoorbeeld eerder in de behandeling gestopt kan worden met het gebruik ervan.
Schimmelinfecties zijn notoir moeilijk te behandelen. Medicijnen kunnen zwaar zijn voor het lichaam om te verwerken. Bovendien zijn de antischimmelmiddelen die in het ziekenhuis worden gegeven bijna identiek aan antischimmelmiddelen waarmee boeren hun akkers besproeien. Veelvuldige toepassing op gewassen maakt de aspergillusschimmel steeds ongevoeliger voor bestrijding. Al zo’n 15% van de patiënten met een aspergillusinfectie heeft inmiddels een resistente variant en is daardoor nagenoeg onbehandelbaar. Overlevingskans is in zo’n geval nog geen 20%. Minister van Landbouw Carola Schouten bekijkt vanwege deze oprukkende resistentie of het gebruik van antischimmelmiddelen in de landbouw ingeperkt kan worden.
'De Kennis van Nu' woensdag 9 december om 22.15 uur bij de NTR op NPO 2.
