Jane Austen's 'Sense & Sensibility' 3 weken bij Eén

H

et verhaal begint met de dood van de oude Mr Dashwood. Omdat de hele erfenis naar diens zoon uit een eerder huwelijk gaat, blijven zijn vrouw en dochters met lege handen achter. Het maakt het er voor de dochters niet makkelijker op om een geschikte echtgenoot te vinden. David Morrissey (uit Blackpool, The Deal en State of Play) kruipt in de huid van kolonel Brandon en Claire Skinner (bekend van Bridget Jones's Diary) geeft gestalte aan de venijnige Fanny Dashwood. Op zaterdag om 21.55 u. vanaf 10 mei.

Het Engelse platteland in het begin van de 19de eeuw. Elinor (Hattie Morahan) en Marianne Dashwood (Charity Wakefield) gaan een onzekere toekomst tegemoet na de dood van hun vader. Bij het overlijden van de oude Mr Dashwood blijkt dat het landgoed en het vermogen van de Dashwoods integraal wordt nagelaten aan John Dashwood (Mark Gatiss), zijn zoon uit een vorig huwelijk. John Dashwood had zijn vader beloofd om goed voor zijn stiefmoeder en halfzussen te zorgen, maar zijn inhalige echtgenote Fanny (Claire Skinner) weet hem daarvan te weerhouden. Mrs Dashwood en haar dochters zien geen andere oplossing dan hun intrek te nemen in een kleine cottage op het landgoed van hun neef, Sir John Middleton (Mark Williams). Nu Elinor en Marianne in slechte papieren zitten, hebben ze aanzienlijk minder kans om een goed huwelijk te sluiten. Toch dagen er nog enkele interessante huwelijkskandidaten op. Elinor verliest haar hart aan Edward Ferrars (Dan Stevens), de charmante en intelligente broer van Fanny Dashwood. Haar zus Marianne voelt zich sterk aangetrokken tot Mr Willoughby (Dominic Cooper), tot wanhoop van kolonel Brandon (David Morrissey). Die laatste is zelf tot over zijn oren verliefd op Marianne, maar hij moet machteloos toekijken hoe Willoughby haar voor zich weet te winnen. De Dashwoodzussen hebben met andere woorden geen gebrek aan mannelijke aandacht, maar of die mannen het ook allemaal goed met hen menen, is een andere vraag.

Sense & Sensibility
Elinor en Marianne Dashwood hebben elk hun eigen kijk op de liefde en op het huwelijk. Romantisch en impulsief als ze is, stort Marianne zich vol overgave op Willoughby. Elinor probeert haar al te romantische en emotionele zus wat af te remmen, maar Marianne slaat elk advies in de wind. Elinor zelf is veel terughoudender in het tonen van haar gevoelens. Ze is zich ervan bewust dat mensen uit de hoge sociale kringen over haar schouder meekijken en ze wil in elk geval haar goede naam bewaren. Elinor gaat soms erg ver in haar bedachtzaamheid. Zelfs wanneer ze af te rekenen krijgt met een bittere teleurstelling in de liefde, weerhoudt haar discretie ervan om dat aan haar zus te vertellen. Gaandeweg leren de zussen dat ze een evenwicht zullen moeten zoeken tussen redelijkheid en gevoel - tussen 'sense' en 'sensibility' - als ze gelukkig willen worden in een maatschappij waarin geld en reputatie de regels voor de liefde dicteren.

Mr Costume Drama
Andrew 'Mr Costume Drama' Davies nam de bewerking van Sense & Sensibility voor zijn rekening. Davies had eerder zijn sporen al verdiend als bewerker van literaire klassiekers en hij viel daarbij geregeld in de prijzen. Met zijn adaptatie van Bleak House won hij in 2006 onder andere een BAFTA Award voor beste dramaserie, een Emmy Award en enkele Royal Television Society Awards. Davies' bewerkingen van Jane Austens Pride and Prejudice (met Colin Firth als Mr. Darcy) en Helen Fieldings Bridget Jones's Diary vielen ook bij ons in Vlaanderen erg in de smaak.

Met Sense & Sensibility ging Davies de uitdaging aan om Ang Lee's filmadaptatie uit 1995 (met Hugh Grant, Emma Thompson en Kate Winslet) te overtreffen. En aan de overzijde van het kanaal vindt men alvast dat hij in zijn opzet geslaagd is. Niet alleen haalde de miniserie begin dit jaar op BBC gemiddeld meer dan 7 miljoen kijkers, maar ook de pers was razend enthousiast:

The Observer na de eerste aflevering: "Hij (Andrew Davies) zei dat hij de versie van Emma Thompson uit 1995 goed vond, maar dat zijn bewerking nog beter zou zijn. Op basis van de eerste aflevering zou hij wel eens gelijk kunnen hebben"

The Times: "Andrew Davies' nieuwe bewerking van de roman van Jane Austen is bijzonder knap en helemaal anders dan de traditionele bewerkingen van literaire klassiekers. Wat ze zo uitzonderlijk maakt, is de hartelijke warmte tussen de personages, vooral dan tussen de moeder en haar dochters. Als kijker kan je niet anders dan heel erg bekommerd zijn om hun lot"

The Daily Telegraph: "Het is zo gemakkelijk om je in dit verhaal over het liefdesleven van de Dashwoodmeisjes – met de verlegen en serene Elinor als de redelijke zus, en de jongere, bruisende Marianne als diegene die erg vatbaar is voor een overemotionele gevoeligheid – te focussen op de dramatisch interessantere Marianne. Maar in tegenstelling tot in Ang Lee's film was het nu Elinor die het meest tot de verbeelding sprak." Volgens de krant was dat zowel een verdienste van actrice Hattie Morahan, die Elinor vertolkt, als van de manier waarop de hele verfilming werd aangepakt.

Daarbij was – naast Andrew Davies als scenarist – ook een hoofdrol weggelegd voor regisseur John Alexander (Life On Mars, Cutting It, Outlaws, Hearts and Bones) en producer An Pivcevic (Doctor Zhivago, Othello, Miss Austen Regrets). En uiteraard ook voor de prachtige locaties in de Engelse 'countryside' van Berkshire, Surrey, Buckinghamshire and Devon

Hoewel Sense & Sensibility zich afspeelt in de 19de eeuw, benadrukken de makers de tijdloosheid en de moderniteit van het verhaal. Het gaat niet alleen over sociale verhoudingen (het stokpaardje van de 19de eeuwse schrijvers), maar ook over geld, macht, emancipatie, liefde en passie.

Andrew Davies: "De roman gaat net zo goed over seks en geld als over sociale conventies. Dit drama is meer openlijk seksueel dan de meeste eerdere Austen-bewerkingen voor televisie. Het toont ook wat er gebeurt in de duistere onderbuik van het boek."

Producer Anne Pivcevic voegt daar aan toe: "Onze versie exploreert de vrouwelijke kijk op de zaak, want we volgen het verhaal door de ogen van de vrouwen. Het is een wonderlijke mix van jeugdige passie en warme, grappige momenten."

Kate Harwood, hoofd van BBC Series and Serials: "Het is een passionele en krachtige reeks geworden, met een rijke mengeling van opkomend en gevestigd talent. Deze productie van Sense & Sensibility is voorbestemd om een klassieker te worden."

De personages

• Mrs Dashwood - Janet McTeer (Five Days, Tideland, Tumbleweeds, The Governor)
  Mrs Dashwood heeft veel verdriet om de dood van haar man. Ze was Mr Dashwoods tweede vrouw en heeft samen met hem drie dochters: Elinor, Marianne en Margaret. Mrs Dashwood maakt zich zorgen om de penibele financiële toestand van haar gezin. Ze hoopt dat haar dochters ook zonder hun vroegere vermogen nog een goede man kunnen vinden.
• Elinor Dashwood - Hattie Morahan (Bodies, New Tricks, The Peacock Spring)
  Elinor is een beheerste en rationele jonge vrouw. Ze schikt zich steeds naar de heersende sociale conventies en verbergt haar teleurstellingen in de liefde om geen gezichtsverlies te lijden. Wanneer Elinors vader sterft zonder haar iets na te laten, wordt het moeilijk voor haar om nog een geschikte echtgenoot te vinden. Ze voelt zich aangetrokken tot de intelligente en charmante Edward Ferrars, maar is Edward wel wie hij lijkt te zijn?
• Marianne Dashwood - Charity Wakefield (Jane Eyre, State of Play, Doctors)
  Marianne lijkt in niets op haar zus. Zij is impulsief, onbesuisd en ze heeft het hart op de tong. Marianne is een romantische ziel die zich zonder na te denken in de liefde stort en daarbij alle sociale regels aan haar laars lapt. Elinor probeert haar temperamentvolle zus in toom te houden om te voorkomen dat ze gekwetst wordt, maar daar heeft Marianne geen oren naar.
• Margaret Dashwood – Lucy Boynton (Miss Potter, Ballet Shoes)
  Margaret is de jongste dochter van Mr. En Mrs. Dashwood.
• Colonel Brandon - David Morrissey (Blackpool, State Of Play, Captain Corelli's Mandolin)
  Brandon, een vriend van Sir John Middleton, is een dertiger die op slag verliefd wordt op Marianne wanneer hij haar ontmoet. Brandon is een goede man, maar hij moet met lede ogen aanzien hoe Marianne de jongere en meer charismatische Willoughby verkiest.
• Willoughby - Dominic Cooper (The History Boys, Starter For Ten)
  Willoughby is een knappe en dynamische jongeman. Wanneer hij Marianne ontmoet, wordt hij meteen verliefd op haar. Hij kan echter niet met haar trouwen, omdat zijn tante hem onterfd heeft na enkele misstappen in het verleden. Willoughby blijkt bovendien nog meer geheimen met zich mee te dragen.
• Edward Ferrars - Dan Stevens (The Line of Beauty, Downfall of a Tycoon, Dracula)
  Edward is de schoonbroer van John Dashwood, Mr. Dashwoods zoon uit zijn eerste huwelijk. Edward is verliefd op Elinor, maar hij kan niet met haar trouwen omdat hij al verloofd is met Lucy Steele. Wanneer Edwards moeder achter die verloving komt, onterft ze hem, maar Edward houdt zijn belofte tegenover Lucy.
• Fanny Dashwood – Claire Skinner (The Trial of Tony Blair, Bridget Jones's Diary, The Family Man)
  Fanny is de egoïstische echtgenote van John Dashwood. Uit hebzucht overtuigde zij haar man om de erfenis van de oude Mr Dashwood niet te delen met zijn stiefmoeder en halfzussen. Ze loopt dan ook niet hoog op met de Dashwoods.
• Sir John Middleton - Mark Williams (Viva Blackpool, Harry Potter, The Fast Show, A Cock)
  Middleton is de olijke neef van Mrs Dashwood. Hij biedt haar en haar dochters een cottage aan om in te wonen na de dood van Mr Dashwood.

De cast
Sense & Sensibility werd erg goed onthaald in Groot-Brittannië en daar heeft ook de sterke cast iets mee te maken. Enkele uitschieters:

De uitermate productieve acteur David Morrissey neemt de rol van kolonel Brandon voor zijn rekening. Morrissey startte zijn carrière in het Everyman's Youth Theatre in Londen en was later ook actief in de Royal Shakespeare company en het National Theatre. Hij was te zien in Britse films zoals Peter Greenaway's Drowning by Numbers (1988), Stephen Gyllenhaals Waterland (1992) en Hilary and Jackie (1998). Bij ons was hij onder meer ook te bewonderen in de muzikale misdaadserie Blackpool en het politieke drama State of Play.

Janet McTeer kruipt voor Sense & Sensibility in de rol van de bezorgde Mrs Dashwood. McTeer is al sinds de jaren '80 actief in de Britse acteurswereld, maar het grote publiek kent haar vooral sinds haar Oscarnominatie voor Tumbleweeds in 1999. McTeer zet zowel in het theater, op televisie als op het witte doek sterke acteerprestaties neer. Critici waren in het bijzonder enthousiast over haar rol in de bewerking van Wuthering Heights uit 1992. In 1997 kreeg McTeer een Tony Award en een Olivier Theatre Award voor beste theateractrice voor haar rol in A Doll's House. Sindsdien is ze bijna uitsluitend nog te zien in films.

Hattie Morahan vertolkt met verve de rol van Elinor Dashwood in Sense & Sensibility. Morahan is nog relatief onbekend als actrice, maar ze stamt uit een echte acteursfamilie. In 2007 was ze onder meer te zien in The Golden Compass. Ze had ook een gastrolletje in New Tricks (op Canvas).

Claire Skinner schittert als Fanny Dashwood. Zij is bekend van de Mike Leigh films Naked en Life is Sweet, maar ook van Bridget Jones's Diary en de series Life Begins en Chef, allebei ook bij ons uitgezonden.

Mark Gattis is voor vele Vlaamse kijkers wellicht vooral bekend van de komische series Nighty Night en The League of Gentlemen. In Sense & Sensibility is hij niet echt een gentleman, want als de hardvochtige John Dashwood zet hij zijn onterfde zussen gewoon aan de deur.

Ook Mark Williams kennen wij vooral als komiek (in The Fast Show en Shakespeare in Love), maar met de Harry Potter-films en The Rotters' Club bewees hij al eerder ernstige rollen aan te kunnen.

Aflevering 1
Mrs Dashwood is helemaal van de kaart wanneer haar geliefde echtgenoot overlijdt. Alsof zijn dood nog niet genoeg is, blijkt bovendien dat het landgoed en het fortuin van de oude Mr Dashwood wettelijk gezien volledig toekomen aan John Dashwood, een zoon van Mr Dashwood uit een eerder huwelijk. Mrs Dashwood en haar dochters zijn daardoor genoodzaakt om te verhuizen naar een piepkleine cottage in Devonshire, op het landgoed van hun neef Sir John Middleton. Daar zullen ze een nieuw leven moeten beginnen, maar dat valt hen zwaar. Vooral de oudste dochter Elinor heeft het er moeilijk mee dat ze haar oude thuis moet verlaten, want zij is verliefd op Edward Ferrars, John's schoonbroer. Eenmaal verhuisd naar Devonshire, heeft Elinors zus Marianne al snel twee bewonderaars: kolonel Brandon en Willoughby. Elinor wacht ondertussen vol ongeduld tot Edward haar komt bezoeken. 

'Sense & Sensibility', vanaf zaterdag 10 mei om 21.55 uur bij Eén.