Zondag in 'In Europa met Geert Mak': zes stappen naar een dictatuur
Democratie is kwetsbaar. Dat toont de Europese geschiedenis keer op keer. De Europese Unie uit grote zorg over de afbrokkelende democratie in Hongarije. Toen het Sovjetrijk in 1989 ineenstortte kreeg het land eindelijk zijn felbevochten democratie terug.
Dertig jaar later zet president Victor Orbán de belangrijkste democratische grondrechten weer aan de kant. De man die als eerste president Trump feliciteerde met zijn zogenaamde overwinning trekt zich niets aan van de Europese kritiek. Volgens Geert Mak zijn er zes stappen om van een democratie een dictatuur te maken. Drie daarvan heeft Orbán al gezet.
Stap 1: Schaf de waarheid af. Dat hebben Orbáns fans en conservatieve journalisten van de Hongaarse versie van de Telegraaf aan den lijve ondervonden. Ook zij ontkwamen niet aan censuur.
Stap 2: Deel uit wat niet van jou is. Voormalig Fidesz-lid Ákos Hadházy zag hoe de partij schaamteloos EU-subsidies uitdeelde aan bevriende zakenlui. Hij is nu onafhankelijk parlementslid en strijdt op onorthodoxe wijze tegen de wijdverspreide corruptie van Orban en de zijnen.
Stap 3: Creëer een vijand. Ooit geloofde de oude predikant Gábor Iványi in het jeugdige aanstormende politieke talent Orbán. Hij trouwde hem zelfs in zijn kerk. Maar de onbarmhartige politiek die vluchtelingen tot zondebok van al het kwaad in het land maakt, zorgde dat hij zich afkeerde van de jonge held van vroeger.
Zo is Orbán al stevig op weg richting een dictatoriaal regime. Het lijkt een weg die meer voormalige Oostbloklanden kiezen. Ook Polen ligt op ramkoers met de EU. De democratie heeft één zwakke plek: je kunt hem, als je maar genoeg mensen weet te verzamelen, op democratische wijze afschaffen.
'In Europa, de geschiedenis op heterdaad betrapt' is een serie van Roel van Broekhoven en Stefanie de Brouwer en is gebaseerd op het boek 'Grote Verwachtingen' van Geert Mak.
'In Europa met Geert Mak', zondag 29 november om 22.10 uur op NPO 2.
