Nieuwe Podcast DOCs: 'Soldaat van Aken, de vijand lacht zich dood!'
Lode Van Aken (1943-2021) was geen al te best soldaat, wel een veelbelovend kunstenaar. Uiteindelijk koos hij voor een bestaan in de luwte en werd hij in de jaren zeventig één van de eerste huismannen van Vlaanderen.
Een carrièreswitch die niet door iedereen werd gewaardeerd. Was hij niet gewoon te lui? Na zijn overlijden maakte zijn zoon Adriaan van Aken een podcast over zijn vader en diens kleurrijke familie. In DOCS vanaf 16 april: Soldaat van Aken, de vijand lacht zich dood! Te vinden op nporadio1.nl/podcasts/DOCS en alle podcastplatforms.
Na het overlijden van zijn vader duikt Adriaan van Aken in het verleden van de man die juist wel altijd thuis was. Hij beluistert opnieuw een oude cassette waarop hij als jochie, op schoot bij zijn vader, luidkeels zingt: Klein soldaatje, groot soldaatje. Laat ons flink marcheren. Wat hij ontdekt is dat de andere kant van die cassette een opname bevat van een radioprogramma waarin zijn vader door zijn moeder wordt bedankt voor alle taken die hij op zich neemt. 'Moest hij bijvoorbeeld het huishouden niet doen - afwassen, pisdoekjes enzo inbegrepen - dan zou ik de tijd niet hebben om te schilderen.' Het is het startschot voor een ode aan zijn vader.
Soldaat Van Aken, de vijand lacht zich dood!' is een uitspraak van een legerofficier ten aanzien van de dienstplichtige vader van Adriaan Van Aken, na alweer een jammerlijk mislukte schiet- of drilloefening. Het is symbolisch voor de man die tijdens zijn leven op weinig erkenning kon rekenen.
Lode van Aken
Geen al te best soldaat dus, die Lode Van Aken, maar hij leek wel een toekomst voor zich te hebben als schilder en keramist. Op de Academie behoorde hij tot de besten en met zijn vrouw Teresa van Aken – van Gerwen richt hij in Opdorp het 'Kultureel Centrum 't Aksent' op. Als Teresa doorbreekt kiest hij ervoor één van de eerste huismannen van Vlaanderen te worden. Een levenspad dat volgens zijn schoonzus Tante Leen, niet op ieders goedkeuring kon rekenen: 'In de familie werd dat toch wel soms bezien als lui zijn.'
Voor zijn verhaal interviewde Adriaan zijn moeder, zijn zus, zijn vrouw, een paar nichtjes, de enige zus van zijn vader en vier van diens broers. Op basis daarvan maakte hij voor het Vlaamse theatergezelschap Het Nieuwstedelijk een podcastserie en een toneelstuk waarin het minstens zoveel om gender en rollenpatronen draait als om zelfredzaamheid, overlevingsstrategieën en ‘plantrekkerij’. De podcast is de waardige opvolger voor 'Afscheid van een auto' (2021, ***** De Volkskrant).
Speciaal voor DOCS bewerkte Adriaan het bijzondere materiaal tot een muzikaal audiodocument.
'Soldaat van Aken, de vijand lacht zich dood!' is een documentaire van Adriaan van Aken, vanaf 16 april te beluisteren in de feed van DOCS, een podcast van NPO Radio 1.
