Documentaire over 'ontzameling' van opgeheven Zoetermeers museum
Wat gebeurt er met Nederlands erfgoed als een regionaal museum noodgedwongen moet sluiten? De documentaire 'Dit hoort bij ons' neemt ons mee in een uniek proces: de eerste participatieve 'ontzameling' ooit.
Inwoners van Zoetermeer, die jarenlang hebben bijgedragen aan de opbouw van de streekhistorische collectie van hun Museum De Voorde, mogen nu gezamenlijk bepalen wat er met deze collectie moet gebeuren. Bij het bepalen van de waarde komen de verhalen achter de objecten tot leven. Waar komen de stukken het meest tot hun recht: lokaal of in landelijke musea? Kun je een historisch object dat je ooit hebt ingebracht weer terugeisen? Hoeveel waarde hechten de inwoners aan het culturele erfgoed van hun stad? Wat blijft en wat mag weg?
‘Hij is best wel oud, ik vind het bijzonder!’ Een groep kinderen buigt zich over een houten propeller uit 1934. Wat moet hiermee gebeuren nu het museum in hun stad verdwijnt? Jong en oud beoordelen de bijna 5.000 museumstukken. Van alledaagse objecten tot kleine kunstschatten die duizenden euro’s waard zijn.
Lastige dilemma's
Office-manager Mélanie, die naar eigen zeggen als enige de collectie écht kent, probeert samen met interim-directeur Hans orde te scheppen in de stellingkasten met objecten. Een bewoner roept gekscherend ‘Mijn moeder zou zeggen: gooi die rotzooi toch weg’, maar voor de meeste Zoetermeerders is de ontzameling een feest van herkenning. Alle objecten krijgen van de bewoners een waardering. Dat levert soms lastige dilemma’s op. Is de hijab van Mavis, die in de jaren 60 in Zoetermeer is komen wonen, bijvoorbeeld even veel waard als een replica van een boerenkapje uit 1900? Het is de vraag wat uiteindelijk naar veelbezochte musea verspreid over het land kan, wat naar inwoners en welke stukken verdwijnen in een opslag aan de rand van de stad.
Historische verhalen
Door de ontzameling komen persoonlijke historische verhalen weer naar boven. Zoals het verhaal van de Joodse Miranda Querido die tijdens de Tweede Wereldoorlog als tweejarige dreumes in de kerk van Zoetermeer zat ondergedoken. Na de oorlog kreeg ze van de koster als aandenken een gebedenboekje uit 1744 mee, wat ze vervolgens aan Museum De Voorde schonk. Miranda ziet het boekje nu het liefste naar het Nationaal Holocaust Museum in Amsterdam gaan, maar de nazaten van de koster willen het boekje graag terug naar de familie. ‘Het was tenslotte mijn opa. Hij liep tijdens de oorlog het risico,’ stelt de kleindochter.
Emotioneel proces
De observerende camera van regisseur Barbara Makkinga volgt de Zoetermeerders bij het nemen van lastige beslissingen. Haar documentaire 'Dit hoort bij ons' laat zien hoe identiteit, verbondenheid en geschiedenis samensmelten in een emotioneel proces van herinneren en afscheid nemen.
Regisseur: Barbara Makkinga
Producent: CQ Film – Bernet Crucq
'Het Uur van de Wolf: Dit hoort bij ons', dinsdag 22 april om 22.40 uur bij de NTR op NPO 2.
