'Pano' onderzoekt: de kracht van de klacht
Bouwen in Vlaanderen is vandaag meer dan ooit een juridisch steekspel. Eén klacht kan volstaan om een heel project jaren stil te leggen. En dat weten projectontwikkelaars én buren maar al te goed.
Soms vragen buren geld. Soms bieden ontwikkelaars het zélf aan om tijd te winnen. De bedragen blijven doorgaans geheim. Maar in 'Pano' spreken meerdere bouwheren voor het eerst openlijk over hun overeenkomsten. 'Dit is gewoon chantage, dit is gewoon geldgewin', zegt één van hen. 'Als centen alles kunnen oplossen, dan hebben we geen rechtssysteem meer nodig.'
De reden? Het juridisch kader is zo ingewikkeld geworden dat elk dossier wel ergens te raken valt. 'Je hebt niet alleen een achilleshiel. Heel het lichaam van een project is Achilles geworden', zegt Stijn Verbist, advocaat gespecialiseerd in omgevingsrecht.
Architecten, projectontwikkelaars én experten slaan alarm: het aantal beroepen stijgt jaar na jaar. Uit cijfers die 'Pano' opvroeg blijkt dat het aantal beroepen tegen grote woonprojecten – zo goed als altijd appartementen – met de helft is gestegen. In 2019 werd tegen 23% van alle grotere woonprojecten beroep aangetekend. In 2023 – de meest recente cijfers die beschikbaar zijn – is dat al 35%.
Maar de kostprijs van al die bezwaren, procedures en dadingen wordt doorgerekend. Aan de kopers van appartementen of woningen. Zo duurt bouwen niet alleen langer en langer. Het wordt ook duurder.
'Pano' onderzoekt hoe bezwaren en klachten uitmonden in financiële afspraken. En hoe betaalbaar wonen daardoor mee onder druk komt te staan.
Reportage: Vincent Verelst en Hans Bontinck
Eindredactie: Wim Van Waesberghe en Pascal Seynaeve
'Pano', woensdag 16 april om 20.40 uur op VRT 1, VRT MAX en via de app van VRT NWS.
