De fakenews-maffia: 'Telefacts' legt oplichting met valse BV-advertenties bloot
Na een onderzoek van maanden legt 'Telefacts' het systeem en het netwerk bloot achter BV-fraude met nepberichten. Journalisten Kenneth Dee en Rik Van Humbeeck volgen het spoor van de vennootschappen en schimmige websites en zoeken met verborgen camera de vermoedelijke spilfiguren op.
Met de regelmaat van de klok verschijnen op Facebook en populaire websites nieuwsberichten waarin BV’s zogezegd worden ontslagen of hun job opgeven omdat ze kiezen voor schoonheidsproducten of financiële constructies die indruisen tegen de keuze van hun werkgevers. Het overkwam onder andere An Lemmens eerder dit jaar.
'Ik was op weekend, ik stond mijn koffer uit te pakken en opeens kreeg ik een bericht van mijn zus. Ze zeggen dat je ontslagen bent bij de 'The Voice', is dat waar? Ik was daar wel van aangedaan. Je naam wordt misbruikt om mensen te misleiden. Ik ben eigenlijk de hele dag bezig geweest met die verdomde Facebookberichten te rapporteren', vertelt An.
Een gelijkaardig verhaal bij Evi Hanssen en Natalia: 'Oké, het zoveelste fake nieuws, ik ga daar niet van wakker liggen. Maar ik wist niet dat er effectief ook een instantie aan was verbonden die mensen hun geld aftroggelde. Daar was ik wel van verschoten, want dat is dan ook wel een brug te ver', vertelt Natalia.
'Het verspreiden van fake news is op zich niet strafbaar. Maar er is vaak ook een inbreuk op de consumentenwetgeving mee gemoeid en dat is gewoon regelrecht strafbaar', weet Matthias Dobbelaere, jurist internetrecht.
De bedoeling van de oplichters is simpel: via de advertenties met BV’s mensen schoonheidsproducten aansmeren die ogenschijnlijk maar een paar euro’s kosten. Maar in 'de kleine letters' van de algemene voorwaarden staat vaak een ander - veel hoger - bedrag vermeld dat dan na een paar dagen van de rekening gaat.
Evi Hanssen kreeg via haar eigen sociale mediakanalen zelfs boze reacties. 'Hoi Evi, ik heb juist de producten gekocht die jij aanprijst en nu lees ik juist dat dit vals is. Ik hoop dat dit niet waar is. En dan, twee dagen later: 'Ok, ik weet genoeg. Ge bent ne geldwolf!' Schandaal.'
In het afgelopen jaar dienden 148 mensen een klacht in bij de Economische Inspectie voor dit soort praktijken. Vera is één van hen: 'Ik bestelde zo'n rimpelcrème voor 6 euro zoals aangegeven in de advertentie met An Lemmens als uithangbord. Ik kreeg het product aan en gebruikte het. Een paar dagen later ging er bijna 150 euro van mijn rekening, tot tweemaal toe.'
Wie zijn de mensen en bedrijven die ons oplichten? Wie zijn degenen die de valse nieuwsberichten schrijven? Waarom en hoe kiezen ze voor Bekende Vlamingen, ook al zijn de initiatiefnemers meestal geen Belgen? En valt er iets tegen te beginnen?
'Telefacts', woensdag 11 september om 22.55 uur bij VTM.
