Tweede serie 'Achter de Dijken' over Vrijheid
Een pittoreske boerenhoeve in het Limburgse Eijsden is voor Leo Blokhuis het vertrekpunt van deze nieuwe documentaire serie 'Achter de Dijken: Vrijheid' (vanaf 29 augustus bij KRO-NCRV op NPO 2).
In het spoor van de bevrijders reist hij van het eerste stukje bevrijd Nederland, het uiterste puntje van Limburg naar het laatste Duitse bolwerk: Schiermonnikoog.
September 1944
De bevrijding laat lang op zich laat wachten. Het laatste oorlogsjaar trekt diepe sporen. Nederland wordt een land op drift, 1 op de 4 Nederlanders raakt ontheemd. Een winter lang ligt de frontlinie dwars door ons land. Naast het oorlogsgeweld eist ook de hongerwinter een zware tol. De herwonnen vrijheid wordt tot op de dag van vandaag overal in Nederland anders beleefd en herdacht .
Presentator Leo Blokhuis: 'Ik ken de verhalen uit de oorlog van mijn ouders. Mijn vader woonde in Oosterbeek tijdens de Slag om Arnhem. Voor deze serie belandde ik in de kelder die zijn leven gered heeft en dat deed me veel. Ik ken ook hun verhalen van de bevrijding en de enorme opluchting die ze voelden. Daar moest ik erg aan denken toen ik twee veteranen sprak, die vlak na die bevrijding naar een nieuwe oorlog in Indonesië werden gestuurd. Het is zonder meer indrukwekkend om voor deze serie de vele gezichten van vrijheid te mogen optekenen.'
September 2019
We leven in een vrij land, toch? Vrij zijn, accepteren we met een grote vanzelfsprekendheid. Té vanzelfsprekend zegt SCP directeur Kim Putters, 'Vrijheid is geen zekerheid, het is iets waar iedereen, elke dag, aan moet werken.'
Als we inzoomen op het verleden wordt duidelijk hoezeer we onze vrijheid moeten koesteren. De drang naar vrijheid loopt als een rode draad door de geschiedenis van de Lage Landen. Van het prille begin met Bataven, Friezen en Romeinen tot de hevig bevochten vrede van 1945. Het verhaal van het vrijgevochten Nederlandse volk bestaat niet. Elke eeuw kent haar eigen mythes met haar eigen helden, haar eigen vrijheidsstrijders.
Unieke vrijheidstraditie
Leo Blokhuis reist in zes afleveringen langs historisch markante plaatsen die een hoofdrol spelen in een uniek verhaal over strijd en vrijheid. Van Medemblik tot Warns, van Grave tot Hattem. En opvallend vaak is er een rol voor het water weggelegd. Het landschap bepaalt de geschiedenis, dat is al sinds mensenheugenis het verhaal van dit land onder de zeespiegel. Het water, vaak onze vijand, kon ons ook beschermen en richtte hele legers ten gronde. Achter de waterlinies experimenteerden we met vrijheid. Steeds vaker kwamen we op voor onze rechten, met woord en daad, tot onze veel gekoesterde vrijheden een prominente plek kregen in de grondwet.
Onze vrijheid/hun vrijheid
Nederland viert de eigen bevrijding uitbundig. Maar twee jaar na de feestvreugde beginnen we zelf een oorlog aan de andere kant van de wereld, in Indonesië. De herwonnen vrijheid van 1945 wordt overschaduwd door een koloniale oorlog die zijn sporen nalaat tot op de dag van vandaag.
Een land zo gehecht aan haar vrijheid. Ver van huis belandde het aan de verkeerde kant van de geschiedenis. In het jaar dat we 75 jaar bevrijding vieren en herdenken, staat onze koloniale geschiedenis volop in de belangstelling. Tegenwoordig hebben bijna 2 miljoen Nederlanders een Indische achtergrond. Hoe verhoudt het verhaal van een vrijheidslievend land, toonbeeld van openheid en tolerantie, zich tot 350 jaar koloniale overheersing? Hoe werkt die geschiedenis door in zowel Nederland als Indonesië en in de levens van mensen? Leo Blokhuis zoekt antwoorden op de Indonesische eilanden Sumatra en Java.
Handel Handel Handel
Nederlanders vervoerden meer dan een half miljoen Afrikanen naar de West. De tot slaaf gemaakten moesten onder dwang en voor niets katoen, tabak en suiker verbouwen waar handelaren goud geld aan verdienden. Willens en wetens werden Afrikanen hiervoor ingezet. Uit de archieven doemt een kille werkelijkheid op. Bezwaren zouden 'maar een onnodige scrupuleusheyt sijn' zo berichtte de kolonisator in 1639. Hoezeer Nederland is gevormd door het slavernijverleden is tot op de dag vandaag voelbaar en zichtbaar in de samenleving. In Suriname gaat Leo Blokhuis op zoek naar verhalen over opstand en verzet. In Suriname gaat Leo op zoek naar verhalen over opstand en verzet. Zoals slaaf Andries die in 1774 zich niet langer neerlegt bij zijn onvrijheid en daarbij een beroep doet op de Republiek 'waar mensen vrije luyden sijn'.
Het wordt een hoofdpijndossier voor de Staten-Generaal.
'Achter de Dijken: Vrijheid', vanaf donderdag 29 augustus, 6 afleveringen bij KRO-NCRV op NPO 2.
