Nieuw op Canvas: 'Wereldrecord' met Maarten Vangramberen

Eerst als fan, later als licentiaat lichamelijke opvoeding en nu ook als sportjournalist.

Achter ieder wereldrecord schuilt een uitzonderlijk sportief talent en een minutieuze begeleiding door een topteam van coaches en wetenschappers. Met de hulp van die experts, atleten en het allerlaatste wetenschappelijke onderzoek neemt Maarten de proef op de som en analyseert hij seconde per seconde, meter per meter wat er precies gebeurt tijdens zo’n buitengewone prestatie.

De wereldrecords die Maarten onder de loep neemt, komen uit diverse sporten en disciplines, groot en klein, bekend en minder bekend.

- 100 meter sprint (Usain Bolt)
- discuswerpen (Jürgen Schult)
- marathon (Dennis Kimetto)
- gewichtheffen (Hossein Rezazadeh)
- werelduurrecord (Bradley Wiggins)
- hoogspringen (Javier Sotomayor)
- 100 meter vrije slag (Cesar Cielo Filho)

'Mijn fascinatie voor de sportieve grenzen van het menselijk lichaam is tijdens het maken van de reeks alleen maar toegenomen' (Maarten Vangramberen)

Sneller, hoger, sterker
'Citius, altius, fortius'. Zo luidt het Olympische motto, bedacht door Pierre de Coubertin, vader van de moderne Olympische Spelen. Drie woorden waarin de essentie van topsport weerklinkt: sneller, hoger, sterker.

De snelste, de hoogste, de sterkste. Het geldt voor Usain Bolt, Bradley Wiggins, Javier Sotomayor… de wereldrecordhouders. Het zijn uitzonderlijke atleten die maar eens om de zoveel jaar geboren worden. En ze worden steeds sneller, hoger en sterker.

Hoe komt het dat sommige mensen in staat zijn tot prestaties die voor gewone stervelingen buitenaards lijken?

Sportjournalist Maarten Vangramberen gaat op zoek naar een antwoord in de zevendelige reeks 'Wereldrecord'.

Maarten, sport en wetenschap
In 1988, tijdens de Olympische Spelen van Seoel, is Maarten Vangramberen tien jaar en zit hij aan het tv-scherm gekluisterd voor de legendarische sprintfinale tussen de Amerikaan Carl Lewis en de Canadees Ben Johnson. Het startschot voor een stuk sportgeschiedenis: Johnson verslaat Lewis na een bloedstollende sprint en wint de 100 meter met een ongeziene voorsprong. Op de klok verschijnen 3 cijfers die de wereld met verstomming slaan: 9.79. Een onbreekbare limiet van het menselijke kunnen wordt gebroken. Dat er iets mis is met dat wereldrecord, beseft de jonge Maarten op dat moment niet, en het doet ook niet ter zake voor het gevoel dat hij erbij heeft.

Want al zijn het nog geen 10 seconden, toch laten ze bij Maarten een diepe indruk na. Sport wordt de rode draad door zijn leven. En de cijfers na de komma zullen hem blijven intrigeren. Als licentiaat lichamelijke opvoeding en als sportjournalist. Want die millimeters en honderdsten zijn alsmaar belangrijker geworden, terwijl de evolutie naar steeds scherpere wereldrecords onverminderd doorgaat. Met achter ieder nieuw wereldrecord altijd weer nieuwe kennis en nieuwe inzichten.

Fysiologen, trainingswetenschappers, maar ook neurologen, genetici, ingenieurs… allen dragen ze tegenwoordig bij tot het perfectioneren van de ideale atleet, de ideale techniek en de ideale omgeving.

Het is een fascinerende wereld waarin Maarten erg graag vertoeft. Een wereld waarin hij met de programmareeks Wereldrecord graag een inkijk geeft.

Zeven wereldrecords
In 'Wereldrecord' ontleedt Maarten Vangramberen zeven iconische wereldrecords tot in het kleinste detail om inzicht te krijgen in het wonderlijke unicum dat ieder wereldrecord is.

Waarom ligt de topsnelheid van Usain Bolt hoger dan die van iedere andere sprinter? Hoeveel voordeel heeft Bradley Wiggins als ervaren pistier ten opzichte van andere tijdrijders tijdens het werelduurrecord? Waarom heeft hoogspringer Javier Sotomayor zo’n lange benen? Is het toeval dat gewichtheffer Hossein Rezazadeh zwaarder is dan al zijn concurrenten? En waarom is marathonloper Dennis Kimetto zo verzot op zijn dagelijkse portie ugali?

Maarten start vanuit de originele archiefbeelden van ieder wereldrecord en speurt als een detective naar die fases en die kleine details die het grote verschil maken. Hij praat erover met topsporters en hun trainers, bezoekt sportwetenschappers in de meest innovatieve sportlaboratoria en verleent indien nodig zijn eigen lichaam aan de wetenschap om te testen hoe complex en geniaal het lichaam van een wereldrecordhouder is in vergelijking met dat van een amateursporter.

Met de hulp van al die atleten, toptrainers, technische experts en het allerlaatste wetenschappelijke onderzoek analyseert Maarten zo meter per meter, seconde per seconde, wat er precies gebeurt tijdens een uitzonderlijke prestatie als een wereldrecord.

Maarten Vangramberen: 'Mijn fascinatie voor de sportieve grenzen van het menselijk lichaam is tijdens het maken van de reeks alleen maar toegenomen. Door allerlei testen en proeven kan ik me nu nog beter voorstellen hoe uitzonderlijk al die wereldrecords zijn. Zo kon ik niet één ronde op de piste rijden aan de snelheid waarmee Bradley Wiggins er 218 aflegde tijdens z’n werelduurrecord. Alleen al het water induiken doet de wereldrecordhouder op de 100 meter, Cesar Cielo Filho, twee keer zo snel als ik.  Exact 900 meter kon ik Dennis Kimetto, de wereldrecordhouder op de marathon volgen. Daarna mocht ik, compleet verzuurd en aan maximale hartslag, inpakken. Toen en elke keer weer viel m’n mond open van verbazing.'

9.58 – Usain Bolt
100 meter sprint - maandag 8 januari

16 augustus 2009. Op het WK atletiek in Berlijn verbrijzelt Usain Bolt het wereldrecord op de 100 meter in een waanzinnige 9,58 seconden.

Maarten krijgt inzicht in het unieke genetische profiel van de Jamaicaanse sprinter in het labo van Martine Thomis, professor in de genetica. Op een sprinttraining van Rudi Diels wordt een systeem gebruikt dat de onnavolgbare reflexen van sprinters meet in de startblokken. In het UZ van Gent gaat Maarten onder één van de eerste scanners ter wereld die exact het aantal snelle spieren van een mens kan lezen, de Muscle Talent Scan. En bij professor Christophe Delecluse in Leuven ontdekt hij het grote, ongenaakbare talent van Bolt waarmee hij na 30 meter de voltallige concurrentie het nakijken geeft.

Komen in deze aflevering aan het woord: professor bewegingsleer Christophe Delecluse (KUL), professor genetica Martine Thomis (KUL), professor fysiologie Wim Derave (UGent), sprintcoach Rudi Diels en ex-sprinters Patrick Stevens en Kim Gevaert.

'Wereldrecord', vanaf maandag 8 januari om 21.15 uur op Canvas.