Roos Moggré duikt voor zomerspecial 'EenVandaag' in wereld van genen
Het zit in je genen. Maar wat dan precies? Je aanleg voor topsport, een erfelijke ziekte of een afwijking? En wat betekent het voor jou als iets in je genen besloten ligt?
Voor een vijfdelige zomerspecial van 'EenVandaag' verkent Roos Moggré samen met patiënten, sporters en deskundigen de wereld van de genen en de mogelijkheden die hierin besloten liggen. En Roos laat ook haar eigen genen onderzoeken.
De presentator draagt namelijk dagelijks lenzen of een bril in verband met een oogafwijking van -11 en bij meerdere familieleden zijn problemen met het netvlies geconstateerd. Is dat erfelijk? Mieke van Haelst, klinisch geneticus in het Amsterdam UMC en schrijver van het boek ‘Wat vertelt ons DNA?’, zoekt het voor haar uit.
Roos Moggré: 'Waar je het jaren geleden vaak moest doen met de constatering ‘het zit in je
genen’, heeft de medische wetenschap op dat gebied een vlucht genomen. Steeds vaker
kunnen patiënten behandeld worden. Dat is hoopvol voor ons allemaal en de berichten hierover volg ik met interesse. Het raakt aan de kern van ons zijn en biedt een andere blik op de toekomst.'
Diagnosticeren, voorspellen én repareren
In de zomerreeks komen ook diverse patiënten met hun artsen aan het woord. Wat betekent het om te horen dat je een erfelijke ziekte of aandoening hebt? Zo’n boodschap is allesbepalend voor jezelf, maar ook voor je familie. Kennis hierover kan je leven ook redden, zeker in de huidige tijd met alle mogelijkheden. De 13-jarige Megan bijvoorbeeld had als jonge baby al 24 uur per dag honger en vloog al snel uit alle groeicurves. Ten einde raad kwamen haar ouders bij een kinderarts en een klinisch geneticus uit. Megan bleek erfelijke obesitas te hebben. Het verklaarde alles, maar tien jaar geleden was er niets aan te doen. Inmiddels is dat anders en is er wel een medicijn beschikbaar voor haar en ziet haar toekomst er heel anders uit.
Dankzij DNA-tests kunnen we steeds meer ziektes diagnosticeren en voorspellen. En de
ontwikkelingen in de genetica gaan razendsnel. Zo kunnen genen zelfs met revolutionaire
nieuwe technieken gerepareerd worden. Daarmee kan bijvoorbeeld het leven van
sikkelcelpatiënten, mensen met een ernstige en erfelijke vorm van chronische bloedarmoede, radicaal verbeteren. Dat zien we bij de Amerikaanse Victoria Gray, de eerste sikkelcelpatiënt ter wereld bij wie de genen zijn aangepast met de Nobelprijswinnende techniek crispr-cas. Een Nederlandse sikkelcelpatiënt en zijn hematoloog spreken in de reeks over deze hoopvolle ontwikkelingen waar ook in Nederland naar wordt uitgezien. Martina Cornel, hoogleraar genetica, vertelt over de mitsen en maren van de voortschrijdende technologie in de genetica.
Is talent erfelijk?
En zit topsport in de genen? Odile van Aanholt is de jongste telg van de zeilfamilie van Aanholt. Zij won vorig jaar goud op de Olympische Spelen, maar ook de rest van haar familie zeilt op topniveau. Is het talent erfelijk? Roos Moggré gaat hierover in gesprek met medisch bioloog en emeritus hoogleraar Hidde Haisma. Roos doet zelf ook een Fit DNA-test die Haisma voor haar analyseert. Is er een topsporter aan haar verloren gegaan?
'EenVandaag Zomerspecial' over genen is te zien in de reguliere 'EenVandaag' uitzendingen vanaf maandag 21 juli t/m vrijdag 25 juli om 18.30 uur bij AVROTROS op NPO 1.
