'Koppen': kinderporno, ghostwriting en de Griekse cel

<

Twee weken geleden wilden we een reportage tonen over slachtoffers van seksueel misbruik die zelf hun toevlucht nemen tot kinderporno. In de reportage komt de zus aan het woord van de student die eind september op zijn kot in Leuven werd betrapt op het bekijken en verspreiden van kinderporno via het internet; een jongeman die zelf ooit misbruikt is geweest. Maar zijn advocaat wilde plots de uitzending verhinderen, en dat deed hij via een eenzijdig verzoekschrift bij een kortgedingrechter. Het uitzendverbod is nu door de rechter verworpen; de reportage wordt alsnog uitgezonden op donderdag 8 november.

Wanneer Wim eind september op heterdaad betrapt wordt bij het bekijken van kinderporno, komen vrienden en familie totaal uit de lucht vallen. "Dat was echt een donderslag bij heldere hemel. We wisten totaal niet dat Wim daarmee bezig was." Cindy, de zus van Wim, geeft voor het eerst een interview. Ze vertelt hoe Wim anderhalf jaar lang seksueel misbruikt werd door een vriend van de familie en hoe hij er nooit over wilde praten. "Slechts drie keer is hij naar een psychiater gegaan, maar het klikte niet. Als hij wel de juiste psychologische hulp gekregen zou hebben, dan had hij dit nooit gedaan."

Volgens gerechtspsychiater Lieve Dams vergroot een tekort aan begeleiding de kans om zelf dader te worden. "Het trauma van seksueel misbruik kan er toe bijdragen dat iemand later dader wordt. Natuurlijk spelen andere factoren mee, zoals je persoonlijkheidsstructuur of het feit of je andere trauma's hebt opgelopen ten gevolge van pesterijen of het opgroeien in een asociaal gezin. Maar uiteindelijk beslist iedereen zelf of ie dader wordt of niet."

Ronnie is net als Wim misbruikt door dezelfde pedofiel. "Wim schreef me dat hij naar kinderporno keek om zijn eigen misbruik te begrijpen." Johan Baeke begeleidt seksuele delinquenten in de residentiële instelling Fides. "Sommige daders zoeken de verklaring voor hun daden enkel in hun eigen slachtofferschap, maar dat is een slag in het gezicht van alle slachtoffers die nooit dader zijn geworden. Ze moeten hun eigen verantwoordelijkheid inzien, zo verkleinen ze hun kans om te hervallen."

In de cel in Griekenland

"Alain was een schat van een kind, altijd lief, altijd lachen, het probleem is dat hij geen neen kan zeggen", zegt de vader van Alain Libens, Etienne. In juni 2004 wordt Alain Libens op de luchthaven van Athene aangehouden met een rugzak met 10 kilogram marihuana. "Toen hij 27 was, is hij op het slechte pad geraakt in het nachtleven. Hij had schulden en hij dacht daar in één keer een oplossing voor te vinden", vertelt moeder Martha. Een heel slechte oplossing.
 
In Griekenland wordt Alain Libens in eerste aanleg veroordeeld tot levenslang. En dat terwijl de leveranciers van de drugs hier in België maar drie tot vijf jaar cel kregen. "Ik was heel kwaad op hem, hij moest een straf krijgen, maar levenslang, neen, dat kan toch niet", vertelt een wanhopige vader aan Koppen. Afgelopen maandag werd de zaak in beroep behandeld, Koppen trok met de ouders naar Athene.

"Wij zijn twee gewone mensen die jarenlang een taverne hebben uitgebaat, wij hebben maar een klein pensioen. Ik denk dat wij in totaal al zo'n 40.000 euro kwijt zijn". Etienne en Martha hebben voor hun zoon alles over. Naast een Griekse betalen ze ook een Belgische advocaat. "Wij proberen hier een eerlijk beeld te schetsen van Alain, hij heeft fouten gemaakt maar het is geen drugsdealer", zegt de Belgische advocaat Patrick Schreurs.
 
Alain Libens zit al 3 jaar in de cel in Malandrino, een van Griekenlands zwaarste gevangenissen, op 3 uur rijden van Athene, compleet afgelegen. Aan de telefoon vertelt hij Koppen over het leven daar. "Het is verschrikkelijk, dit is een vergeetput, liever 5 jaar in België dan 1 jaar hier." Het proces in hoger beroep is één grote chaos. Onwaarschijnlijk maar waar: de zaak wordt uitgesteld naar begin 2008. "We zijn blijkbaar alleen maar om Alain te steunen naar Griekenland gekomen, een enorme ontgoocheling", concludeert vader Etienne.

Ghostwriting, voor schrijvers met een klein ego

Kim Clijsters, Natalia, Jean Marie Pfaff, Jeff Hoeyberghs: nooit zag je meer BV's met een eigen boek dan dit jaar op de Boekenbeurs. Of ze ook zélf in de pen zijn gekropen, is niet altijd duidelijk. Velen maken gebruik van een ghostwriter, een schrijver die hun boek schrijft, maar wiens naam niét op de kaft komt. Oneervol werk? Koppen stelde de vraag aan de spookschrijvers van plastisch chirurg Jeff Hoeyberghs en triatleet Rutger Beke.

Wat bezielt een schrijver om onzichtbaar zijn werk te doen, terwijl een ander met de pluimen gaat lopen? "Het stoort me niet dat er iemand anders zijn naam zet onder mijn werk. Dit is voor mij een manier om mijn grootste passie, het schrijven van mijn eigen romans, te bekostigen." Tim Van Steendam is de ghostwriter van een hele rist bekende Vlamingen. "o.a. Tom Boonen, Frank Vandenbroucke, Rutger Beke, en dan nog een aantal BV's die blijven zeggen dat ze het zelf geschreven hebben. Ik zal ze dan ook in hun waarde laten."

"Ik schrijf niet voor eender wie over eender wat. Ik doe het alleen als ik vind dat een verhaal belangrijk genoeg is om te vertellen. Een soort van idealisme dus." Karel Michiels is spookschrijver van ondermeer Jeff Hoeyberghs, Reginald Moreels en Rik Coppens. Hij is freelance journalist en heeft zo'n 10 boeken op eigen naam staan. Sinds 3 jaar is hij ook ghostwriter. Dat er op de boekenbeurs aan zijn stand bijna niemand staat, en aan die van Hoeyberghs wel, vindt hij geen probleem.

Voor beide ghostwriters is het een voorwaarde dat het klikt met hun opdrachtgever. Dat is nodig om je te kunnen inleven in het boek. Tim heeft aan Rutger Beke zelfs een vriend overgehouden. Die laatste maakt er trouwens geen probleem van om toe te geven dat hij een spookschrijver heeft. "Het is mijn verhaal, maar ik ben geen schrijftalent. Als ik het zelf zou geschreven hebben, zou niemand het willen lezen. Mijn naam staat op het boek omdat dat nu eenmaal beter verkoopt."

'Koppen', donderdag 8 november om 21.15 uur op Eén.