VVD'er Johan Remkes in 'WNL Opiniemakers'

Remkes wil dat Kamerleden meer dan nu het geval is uitdrukkelijk volksvertegenwoordiger zijn. Een Kamerlid 'hoort niet aan de leiband van een partij te kunnen lopen'.

Het Duitse parlementaire systeem is een mix van het Nederlandse stelsel van evenredige vertegenwoordiging en het districtenstelsel, dat in veel landen – zoals ook Groot-Brittannië – bestaat. In Duitsland brengt de kiezer bij de Bondsdagverkiezingen een stem uit op een regionale kandidaat en een stem op een landelijke lijst. Remkes is daar wel van gecharmeerd. 'Dat zou een instrument kunnen zijn om de band tussen de regionale volksvertegenwoordiger en de achterban te versterken.'

Remkes wil ook kijken hoe de Tweede Kamer in een vroeg stadium meer greep kan krijgen op Europese besluiten, waar het parlement nu vaak alleen nog maar achteraf mag 'tekenen bij het kruisje'. Op soortgelijke wijze wil Remkes ook de gemeentelijke democratie verbeteren. 'Gemeenteraden moeten meer 'aan de voorkant' in stelling worden gebracht. En de Europese ontwikkeling is een van de aanleidingen om onze commissie in te stellen, dus [ook] daar gaan wij op een hele serieuze manier naar kijken.'

Remkes doet zijn uitlatingen in het tv-programma 'Opiniemakers', dat dinsdag wordt uitgezonden op NPO2. De staatscommissie-Remkes bestaat naast de voorzitter uit zeven (andere) deskundigen, zoals hoogleraren, ex-senatoren en voormalige partijvoorzitters. De commissie is door het tweede kabinet-Rutte ingesteld op voorstel van de Eerste en de Tweede Kamer en moet eind volgend jaar rapport uitbrengen.

Remkes is er naar eigen zeggen beducht voor dat de bevindingen van zijn staatscommissie uiteindelijk tot niets zullen leiden. Remkes: 'Grote veranderingen komen alleen tot stand als een grote mate van urgentie wordt gevoeld.' Als die er niet is, 'verdwijnt dat rapport in de onderste bureaula en zien we er niets van terug. Dat is mijn bedoeling in ieder geval niet. Per saldo moet het werk van zijn staatscommissie tot meer democratie leiden', aldus Remkes, die zich 'een democraat in hart en nieren' noemt. Het werk van zijn commissie 'zal moeten leiden tot een verbetering van het democratisch functioneren'. Daarbij worden ook de referenda niet ontlopen, aldus voorzitter Remkes. Zijn partij, de VVD, is tot dusver gekant tegen iedere vorm van referendum, of dat nou raadgevend of besluitvormend is.